đường về xứ phật - tập 2-9

sự thật mình có ăn trộm ăn cắp đâu mà sợ. Con

người ở đời thường sống trong tưởng tức là sống

trong tà kiến nên luôn luôn chịu khổ đau tức

giận sanh ra thù hận không nguôi, tạo ra nhiều

điều ác đức tội lỗi, rồi lại còn tiếp tục bằng

cách trả thù, trả oán cho đã cơn giận.

Cho nên, khi chúng ta biết áp dụng Định

Vô Lậu kết hợp với Tập Đế thì chúng ta không

còn sống trong tưởng, nói cách khác là chúng

ta không còn sống trong tà kiến.



CHÂN LÝ THỨ BA “DIỆT ĐẾ”

Trướckhi muốn quán xét Diệt Đế để

thực hiện Định Vô Lậu thì chúng ta phải hiểu

Diệt Đế là gì?

Diệt tức là tiêu diệt, trừ diệt, diệt ở đây

tức là diệt lòng tham muốn của mình và diệt

các ác pháp.

Đế có nghĩa là lý lẽ chắc thật, đúng đắn

do trí tuệ sáng suốt soi thấu một cách rõ ràng

không có mờ mịt, trừu tượng, ảo tưởng bằng

tưởng tri. Diệt Đế là một trạng thái tâm đã đoạn

diệt lòng ham muốn và các ác pháp, người sống

trong trạng thái này được xem là đã giải thoát

hoàn toàn tức là người đã làm chủ sự sống chết

của mình, người làm chủ sự sống chết của mình

là người hạnh phúc nhất trên thế gian này.

Người ta thường bảo Diệt Đế là Niết Bàn

như thế này, như thế nọ, đó là tưởng tri của các

nhà học giả, nhất là các nhà học giả phát triển

thì lại bịa ra đủ loại Niết Bàn

Diệt Đế không phải là một cảnh giới siêu

hình như các nhà Đại Thừa thường tưởng tượng

và cho đó là nơi chư Phật thường trú. Nếu một

người đoạn diệt lòng tham muốn và các ác

pháp thì cuộc sống của họ là Niết Bàn, chứ

không phải ở nơi đâu cả.

Đức Phật gọi Diệt Đế là một chơn lý thật

sự, một trạng thái tâm lý thật sự không còn

khổ đau của kiếp người, chứ không giống như

các nhà học giả phát triển xây dựng những

cảnh giới Niết Bàn mơ hồ, trừu tượng, ảo

tưởng. Những loại Niết Bàn này không được gọi

là chân lý, vì nó là những cảnh giới tưởng

tượng của con người, cho nên nó không thật có,

chỉ duy nhất có Diệt Đế của đạo Phật mới được gọi là chơn lý của loài người mà thôi vì nó có

thật.

Khi chúng ta quán xét Diệt Đế rõ thấu

trạng thái thật sự giải thoát của đạo Phật là

chỗ đoạn diệt lòng ham muốn và các ác pháp.

Rõ thấu được như vậy chúng ta mới có phương

hướng nhắm vào từng giây, từng phút đẩy lui

toàn bộ lòng tham muốn và các ác pháp trong

ta. Khi đẩy lui lòng tham muốn và các ác pháp

trong ta thì đó là Diệt Đế; thì đó là chúng ta

đã đạt được chơn lý của kiếp sống làm người.

Chơn lý của kiếp sống con người không

phải là thần thông phép thuật, thế mà người

đời nói đến tu hành là nói đến thần thông

pháp thuật, thần thông pháp thuật chỉ là một

điều huyễn hóa lừa đảo thiên hạ bằng cách làm

trò ảo thuật hoặc nói láo truyền miệng, mà

Ngài Thường Chiếu nói: “Một con chó sủa một

bầy chó sủa theo”. Dù nếu có thần thông thật

sự đi nữa thì đó cũng chỉ là một trò ảo thuật

giải trí cho những người thừa thì giờ nhàn rỗi,

chứ chẳng ích lợi gì cho loài người trên hành

tinh này. Từ xưa đến nay, chúng ta đã từng

nghe tin tức qua báo chí hoặc phim ảnh có

nhiều đạo sĩ tu tập rất vất vả, nhưng lại thị

hiện làm trò ảo thuật cho mọi người xem chơi, tạo danh cho cá nhân của mình, lợi dụng lò ng

ham mê thần thông của con người, nên mở ra

rất nhiều thiền đường, giảng đường để lừa đảo

thiên hạ làm hao tốn biết bao nhiêu tiền của và

công sức của mọi người nhưng nhìn lại có ích

lợi gì cho ai đâu.

Niết Bàn của Phật giáo chân thật như

vậy, với trí hữu hạn của chúng ta đều nhận biết

rõ ràng thực tế và cụ thể, không có một sự

tưởng tượng nào trong trạng thái này. Vì Chân

lý của đạo Phật rất thực tế trong đời sống của

chúng tôi, nên chúng tôi chọn đạo Phật, lấy đạo

Phật làm những bài học để xây dựng cho mình

trở thành những con người có một đạo đức

không làm khổ mình, khổ người và như vậy có

lợi ích cho mình và cho người, đó là nguyện

vọng của chúng tôi khi đến với đạo Phật và tu

tập Định Vô Lậu câu hữu Diệt Đế.

Diệt Đế là một chân lý thật sự, có thật,

mà con người thực hiện được, làm được, sống

được chứ không phải là một lý luận suông, như

những lý luận của các tôn giáo và các tông phái

khác.

 ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP II

CHÂN LÝ THỨ TƯ “ĐẠO ĐẾ”

Tu tập quán xét Định Vô Lậu câu hữu với

Đạo Đế tức là chúng ta tư duy quán xét về Đạo

Đế. Đạo Đế là mọât chơn lý thứ tư của đạo Phật.

Vậy Đạo Đế là gì?

Đạo có nghĩa là con đường đi, đạo có

nghĩa là phương pháp cách thức tu tập rèn

luyện trau dồi để tu sửa lại thân tâm con người,

vì thân tâm con người thường hành động theo

lòng ham muốn tạo ra biết bao nhiêu là sự lầm

lạc, sai quấy khiến cho mình khổ , người khác

khổ và tất cả chúng sinh đều đau khổ.

Đế có nghĩa là sự thật, chơn thật, không

sai, đúng như thật, không dối gạt , không lừa

đảo.

Đạo Đế là phương pháp dạy người tu hành

có kết quả giải thoát thật sự. Đạo Đế là phương

pháp tu sửa, rèn luyện thân tâm con người có

đạo đức nhân bản không làm khổ mình, khổ

người chân thật biến cảnh sống thế gian thành

cảnh giới Thiên đàng Cực lạc. Đạo Đế còn là

phương pháp tu tập có đủ tâm lực tỉnh thức làm

chủ sanh, già, bịnh, chết thật sự. Đạo Đế là một chân lý thật sự đúng đắn

không dối gạt, không lừa đảo người, mọi người

nếu ai có nhiệt tâm muốn thoát ra cảnh khổ

của thế gian, với đầy đủ nhiệt tâm , nhiệt huyết

xả bỏ những ác pháp và xa lìa lòng ham muốn

của mình thường đẩy lui các chướng ngại pháp

trong tâm, cố gắng áp dụng và thực hành như

vậy thì đều có kết quả giải thoát như nhau.

Đạo Đế là một chương trình giáo dục đà o

tạo rèn luyện con người để chứng quả vô lậu A

La Hán. Một quả vị giải thoát cao nhất trong

đạo Phật (Làm chủ sanh, già, bệnh, chết).

Cho nên, Đạo Đế được chia ra làm tám lớp

học (phương thức chân chánh) để trau dồi thâ n

tâm, từ lớp thấp đến lớp cao, gọi là Bát Chánh

Đạo.

Bát Chánh Đạo gồm có:

1/ Chánh Kiến

2/ Chánh Tư Duy

3/ Chánh Ngữ

4/ Chánh Nghiệp

5/ Chánh Mạng

6/ Chánh Tinh Tấn

7/ Chánh Niệm 8/ Chánh Định

Tám lớp (phương thức) này gọi là tám nẻo,

tám nẻo này để cho người mới bắt đầu tu tập

cho đến khi thành tựu viên mãn đạo giải thoát.

Người mới bắt đầu học tu phải vào lớp

Chánh kiến rồi lần lượt theo các lớp mà tiến

lên học tất cả những lớ p cao hơn mà đức Phật

đã dạy rất đầy đủ những giáo trình tu học

trong các bộ kinh Nguyên Thủy về mỗi lớp

Chánh Kiến, Chánh Tư Duy, Chánh Ngữ,

Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh Tấn,

Chánh Niệm và Chánh Định. Những bài vở

nào ở lớp nào rất rõ ràng và cụ thể, nhưng các

Tổ kết tập kinh sách làm lộn xộn, nên hiện giờ

khó có người hiểu đúng chương trình giáo dục

đào tạo A La Hán của đức Phật.



LỚP THỨ NHẤT: “CHÁNH KIẾN”

Họcvề lớp Chánh Kiến. Vậy lớp học

Chánh kiến như thế nào?

Trước khi muốn học lớp Chánh Kiến thì

chúng ta phải hiểu nghĩa chữ Chánh Kiến. Chánh Kiến có nghĩa là thấy nghe, hay

biết một cách ngay thẳng, công minh, chánh

trực, rõ ràng, cụ thể, không chủ quan. Sự vật

như thế nào thì thấy nghe hiểu biết như thế

nấy, không sống trong tưởng tri trừu tượng mê

tín, không dựa bên này, không dựa bên kia,

không lấy trắng làm đen, không lấy đen làm

trắng, không lấy xấu làm tốt, không lấy tốt

làm xấu, không lấy dở làm hay, không lấy hay

làm dở, không lấy trái làm phải, không lấy

phải làm trái. Sự nhận xét thấy biết không bị

tập quán, thành kiến, dục vọng. Người có

Chánh Kiến luôn luôn biết phân biệt cái nào

giả, cái nào thật. Ví dụ, như các nhà học giả họ

không phân biệt pháp nào của Phật, pháp nào

của Bà La Môn. Vì thế, họ đã bị kinh sách phát

triển lừa đảo, tưởng đó là giáo pháp của đức

Phật. Chính chỗ này xác định các nhà học giả

và các bậc Thầy Tổ của chúng ta không có

Chánh Kiến vì không có Chánh Kiến nên con

người dễ bị các học thuyết và các tôn giáo khác

lừa đảo, để rồi suốt một đời chạy theo ảo ảnh

mà chẳng có được những gì. Đức Phật hiểu rất

rõ điều này, sau khi Ngài chứng đạo, trước kia

Ngài chưa có Chánh Kiến nên đã bị các tôn

giáo lừa đảo Ngài tu hành gần như muốn chết,

cuối cùng Ngài tư duy tất cả giáo pháp của ngoại đạo không đưa con người đến chỗ giải

thoát hoàn toàn mà đưa con người đi vào chỗ

chết, chỗ thân không khổ đau mà làm cho khổ

đau, ví dụ, như quý vị ngồi tréo chân kiết già

để tu tập thiền tưởng, hai chân đau gần chết

mà cố gắng chịu đau, mồ hôi mẹ mồ hôi con đổ

ra ướt đầm đìa cả áo, đó là thiếu Chánh Kiến,

cho nên đức Phật dạy chúng ta học về Chánh

Kiến đầu tiên, vì Chánh Kiến nên Ngài dạy

chúng ta cũng không nên tin ở Ngài mà hãy tin

những pháp môn gì mà người trí khen ngợi và

thực hiện áp dụng vào đời sống có kết quả an

vui thật sự ngay liền cho mình, cho người thì

hãy tin. “Này Kàlàmà! Chớ có tin vì nghe

truyền thuyết, chớ có tin vì theo truyền

thống, chớ có tin vì nghe người ta nói

(đồn), chớ có tin vì được kinh tạng truyền

tụng, chớ có tin vì nhân lý luận siêu hình,

chớ có tin vì đúng theo một lập trường,

chớ có tin vì đánh giá hời hợt những dự

kiện, chớ có tin vì phù hợp với định kiến

của mình, chớ có tin vì xuất phát nơi có uy

quyền, chớ có tin vì bậc Sa Môn là Đạo Sư

của mình, v.v..

Nhưng này các Kàlàmà! Khi nào tự

mình biết rõ như sau: “Các pháp này bất thiện, các pháp này có tội lỗi, các pháp

này bị người có trí hiểu biết chỉ trích, các

pháp này nếu thực hiện và chấp nhận đưa

đến bất hạnh khổ đau”. Thời này Kàlàmà !

Hãy từ bỏ chúng không nên theo”. Như vậy,

đức Phật đã dạy chúng ta về Chánh Kiến có

nghĩa là làm lợi ích thật sự cho mình cho

người.

Tóm lại, Chánh Kiến tức là thấy nghe

hiểu biết mọi sự, mọi việc và mọi vật bằng

pháp thiện, nếu có ác pháp xen vào thì không

còn là Chánh Kiến nữa, cho nên Chánh Kiến

toàn là thiện pháp, người có Chánh Kiến

không làm khổ mình, khổ người. Thấy, nghe,

hiểu biết mà không làm khổ mình, khổ người,

đó là cái thấy nghe của Chánh Kiến, của

Thánh Nhân, chứ không phải của kẻ phàm phu

mà thấy nghe hiểu biết như vậy được.

Chúng ta đã hiểu nghĩa Chánh Kiến rồi,

vậy bây giờ chúng ta học Chánh Kiến như

trong kinh đức Phật đã dạy: “Này chư Hiền!

Khi Thánh đệ tử tuệ tri2 được bất thiện3 và

2

Tuệ tri có nghĩa là hiểu biết

3

Bất thiện có nghĩa là ác pháp tuệ tri được căn bản4 bất thiện, Này chư

Hiền! Khi Thánh đệ tử có Chánh Tri Kiến,

có Tri Kiến Chánh Trực, có lòng tin pháp

tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này”.

Nếu một người hiểu rõ lời dạy này thì tâm

bất động trước các pháp, chứ đâu cần phải tu

tập gì nhiều. Người ta nói Chánh Tri Kiến thì

rất nhiều mà người hiểu và sống trong Chánh

Tri Kiến thì chẳng có mấy ai. Tại sao vậy?

Tại vì mọi người đã không hiểu Chánh Tri

Kiến bằng thức tri mà lại hiểu Chánh Tri Kiến

bằng tưởng tri, cho nên người nào cũng hiểu

mà hiểu bằng chữ nghĩa suông để nói vọng ngữ,

lừa đảo kẻ khác, vì thế không ích lợi gì cho

mình cho người. Câu kinh trên đây dạy có

nghĩa là khi Thánh đệ tử nghe, thấy, hiểu biết

rõ các pháp ác và nguồn gốc của các pháp ác,

thì đó chính là có tri kiến chân chánh, có tri

kiến chánh trực, nếu người có Chánh Tri Kiến,

có tri kiến chánh trực và đã có lòng tin “Bát

Chánh Đạo” tuyệt đối thì người này sẽ ly dục ly

ác pháp, ly dục ly ác pháp thì sẽ có tâm hồn

thanh thản, an lạc và vô sự. Lúc nào cũng có

4

Căn bản có nghĩa là nguồn gốc tâm hồn an lạc, thảnh thơi và vô sự, người được

như vậy là người giải thoát hoàn toàn.

Ở trên đây, chúng ta mới bước chân vào

lớp thứ nhất mà đã thấy được sự giải thoát

thiết thực cụ thể như vậy, nếu chúng ta học

hiểu và áp dụng vào đời sống luôn cả tám lớp

thì thế gian này là Niết Bàn, Cực Lạc.

Như trên đã nói về Chánh kiến để chúng

ta hiểu tổng thể của lớp học này, đó là lý

thuyết khái lược của giáo trình tu học . Bắt đầu

tu học phải theo giáo trình tu học từ thấp đến

cao của lớp này chứ không thể nói suông như

trên được mà phải bắt đầu thực hành, pháp nào

học hiểu phải cần học hiểu; pháp nào tu tập

phải cần tu tập, chứ không được nói chung

chung như kiểu kinh sách phát triển.

“Này chư Hiền! Thế nào là bất thiện,

thế nào là căn bản bất thiện, thế nào là

thiện, thế nào là căn bản thiện ?”.

Trên đây, đức Phật nêu ra những câu hỏi

để rồi giải thích cho chúng ta hiểu thế nào là

thiện và bất thiện, thế nào là nguồn gốc thiện

và nguồn gốc bất thiện. Nếu quý vị không học

thì làm sao quý vị biết được, mà đã không biết

được thì cái sai vẫn cho là cái đúng, cũng như cái đúng vẫn thấy nó là sai, và như thế thì làm

sao được gọi là Chánh Kiến? Cầu siêu, cầu an,

cúng vong tiễn linh cúng sao giải hạn, xem

ngày giờ tốt xấu, quý vị đều cho là đúng, nếu

không đúng sao quý vị lại vào chùa làm những

điều mê tín này? Nếu những việc làm này là

đúng thì nó là Chánh Kiến sao? Chánh Kiến gì

mà việc làm không rõ, mơ hồ, trừu tượng không

cụ thể, không thiết thực. Cũng như người ta gọi

Phật Tánh là lấy cái ý thức chẳng niệm thiện

niệm ác, để rồi tưởng tượng ra xây dựng thành

bản thể Chân Không nhưng lại sợ đồng với cái

không, nên mới thêm vào cái diệu hữu để người

ta đừng hiểu nó là không ngơ “Sắc tức thị

không, không tức thị sắc”, nhưng dù luận như

thế nào, nó cũng chỉ là tưởng tri hý luận, chứ

không có. Vì thế một người chết, ý thức cũng

tiêu ma ra cát bụi, bởi vì ngoài thân ngũ uẩn

ra, không có cái thức nào khác cả, cho nên

thân ngũ uẩn hoại diệt thì thức nào cũng không

còn. Cái thấy biết như vậy, không thể nào gọi

là Chánh Kiến, đó là Tà Kiến mà ngoại đạo

hay lấy bản thể vạn hữu mà luận thuyết như

thế này hoặc như thế khác, để xây dựng một

thế giới thường hằng bất biến. Chánh Kiến như

vậy, không có ích lợi thiết thực, chỉ là một hý

luận suông. Chúng ta từ môi trường sống sanh ra, mà

môi trường sống là vật chất phải có trước như:

không khí, thời tiết, mưa gió, đất, đá, gò, nổng,

núi, sông, rồi rong rêu cỏ cây thảo mộc, kế đó

mới vạn vật xuất hiện và như vậy mới gọi là

môi trường sống. Khi có môi trường sống thì

chỗ đó có cái biết sống, rồi biết đau đớn khổ sở,

rồi biết thiện biết ác , như vậy cái biết có sau

vật chất.

Ví dụ: Vật chất gồm các tế bào, kết hợp

cấu tạo thành một môi trường sống, ở đó chúng

chuyên làm một phận sự, như môi trường tế

bào sống ở tai thì chúng có nhiệm vụ để nghe,

ở mắt để thấy, ở miệng để ăn và nhận biết mùi

vị, ở mũi để thở và biết mùi thơm thúi, ở thân

thì cảm xúc nóng lạnh, ở ý thì chỉ có biết, cho

nên khi môi trường của ý (ý căn) hoại diệt thì

cái biết của ý đâu còn, môi trường sống không

có thì cái biết cũng không có. Kinh sách Đại

Thừa và Thiền Đông Độ là loại kinh sách tưởng

tri xây dựng trên tưởng thức để lừa đảo thiên

hạ, chứ tu hành có đi đến đâu chỉ là một trò ảo

ảnh huyễn hóa, cái thấy biết đó không thể gọi

là Chánh Kiến được, mà đó là Tà Kiến, từ xưa

đến nay các tôn giáo đều sống trong Tà Kiến

này. Trong kinh Nguyên Thủy đức Phật dạy:

“Nếu còn một chút xíu “Thức” như đất

trong móng tay Ta, thì đạo Ta không ra

đời vì loài người không giải thoát khổ

được”. Như vậy cái thấy biết, có một bản thể

thường hằng bất biến là cái thấy biết của Tà

Kiến, cái thấy biết không đúng sự thật, cái

thấy biết không có thật chỉ là một ảo tưởng của

các nhà giàu tưởng tượng, sống trong tưởng.

Đây, chúng ta hãy nghe đức Phật dạy về

Chánh Kiến: “Này chư Hiền! Sát sanh là

bất thiện, lấy của không cho là bất thiện,

tà hạnh trong dục là bất thiện, nói láo là

bất thiện, nói lưỡi hai chiều là bất thiện,

nói lời phù phiếm là bất thiện, nói lời

hung ác là bất thiện, tham dục là bất

thiện, sân là bất thiện, tà kiến là bất

thiện. Này chư Hiền, như vậy gọi là bất

thiện. Và này chư Hiền! Thế nào là căn

bản bất thiện? Tham là căn bản bất thiện,

sân là căn bản bất thiện, si là căn bản bất

thiện”.

Trên đây, đức Phật đã chỉ cho chúng ta

thấy, có mười pháp ác và ba cội nguồn gốc ác.

Hằng ngày mọi sự việc xảy ra, chúng ta đều

quan sát nơi thân, thọ, tâm và các pháp, nếu có mười pháp ác xảy ra trên thân, thọ, tâm và các

pháp thì chúng ta biết được không? Nếu không

học thì chúng ta không biết, còn đã học thì

chúng ta đều biết mà biết như vậy có phải là

Chánh Kiến không? Đức Phật đã dạy, thấy biết

như vậy là Chánh Kiến rõ ràng.

Thưa quý vị! Chánh Kiến có khó biết

không? Chắc là không, phải không quý vị?

Nhưng quý vị nên lưu ý gốc ác pháp đó là tâm

tham, sân, si; tâm tham, sân, si có một nghiệp

lực rất mạnh, cho nên dù quý vị đã có Chánh

Kiến nhưng quý vị không dừøng lại được gốc

tham, sân, si thì cái thấy Chánh Kiến của quý

vị sẽ thành Tà Kiến.

Ví dụ: Như quý vị biết nói láo là Tà Kiến

nhưng vì lực tham thúc đẩy, quý vị sẽ phải nói

láo, mà không còn cách nào kềm giữ gìn lại

được thành ra phải nói láo, nhưng khi nói ra

rồi rất là hối hận, mặc dù nói láo đó không hại

ai cả.

Muốn thấy Chánh Kiến và hành đúng

Chánh Kiến thì quý vị phải hằng ngày trau dồi

pháp hướng tâm để tận trừ nguồn gốc của các

ác pháp: “Tâm như cục đất phải lìa tham,

sân, si cho thật sạch”. Khi tu tập pháp hướng

tâm có hiệu quả thì lúc bây giờ Chánh Kiến ở đâu thì tâm ly dục ly ác pháp ở đó và ở đó có

giải thoát liền, nếu pháp hướng tâm chưa có

hiệu quả thì dù có Chánh Kiến biết đúng,

nhưng tâm không ly dục ly ác pháp, thì vẫn là

Tà Kiến.

Cho nên, ai cũng học Chánh Kiến, biết rất

rõ thập ác và thập thiện, nhưng mấy ai sống

đúng thập thiện và loại trừ thập ác, ai nói

Chánh Kiến cũng được, nhưng sống đúng

Chánh Kiến thì không ai làm được. Đây là

những người đã có Chánh Kiến mà còn sống

chưa được, huống là những người còn đang sống

trong Tà Kiến như: Mật Tông, Thiề n Tông và

Tịnh Độ Tông v.v..

- Chánh Kiến có hai giai đoạn tu tập:

1/ Giai đoạn học tập Chánh Kiến để loại

trừ Tà Kiến.

2/ Giai đoạn tu tập Chánh Kiến là giai

đoạn áp dụng Chánh Kiến vào đời sống hằng

ngày bằng Định Vô Lậu và pháp hướng tâm.

Lớp Chánh Kiến học thì thấy dễ nhưng tu

tập phải đúng pháp, đúng bài bản giáo trình

thì mới có hiệu quả, cho nên chúng tôi nói:

“Chỉ khi nào tâm ly dục ly ác pháp thì mới

có Chánh Kiến”. Như trên chúng tôi đã nói, nếu ai biết tu

tập pháp hướng tâm để quét sạch nguồn gốc ác

pháp tham, sân, si đang ngủ ngầm trong chúng

ta, thì phải cố gắng hằng ngày đừng quên nhắc

tâm lìa tham, sân, si hoặc tâm như đất, nhờ

vậy mới đủ sức lực đoạn trừ tậân gốc tham, sân,

si. Vậy, chúng ta hằng ngày phải thường tỉnh

thức quan sát thân, thọ, tâm và pháp để đẩy lui

các ác pháp không cho chúng xâm chiếm bốn

chỗ này. Nên đức Phật dạy: “Này chư Hiền!

Khi nào Thánh đệ tử tuệ tri bất thiện như

vậy, tuệ tri căn bản bất thiện như vậy, tuệ

tri thiện như vậy, tuệ tri căn bản thiện

như vậy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy

miên, tẩy sạch sân tùy miên, nhổ tận gốc

kiến mạn tùy miên “Tôi là”, đoạn trừ vô

minh, khiến minh khởi lên, diệt tận khổ

đau ngay trong hiện tại”. (Trung Bộ Kinh tập

1 trang 113).

Ở đây, quý vị có nghe lời đức Phật dạy

không? Quý vị chỉ cần tu tập có Chánh Tri

Kiến là đã diệt tận khổ đau trong hiện tại. Nếu

quý vị chỉ cần có Chánh Tri Kiến thì ngay đó,

quý vị đã đoạn trừ vô minh, khiến minh sanh

khởi, đây là mục đích của đạo Phật. Tóm lại, trong lớp Chánh Tri Kiến này,

nếu quý vị tin sâu lời dạy của đức Phật hằng

ngày chỉ cần thấy pháp thiện biết ngay liền

pháp thiện, thấy pháp ác biết ngay liền pháp

ác, đó là Chánh Kiến, và khi gặp pháp ác thì

cố gắng đẩy lui khỏi tâm tư của mình để cho

tâm hồn lúc nào cũng thanh thản, an vui, và vô

sự.

Tóm lại, trong đời sống hằng ngày của

chúng ta, nếu biết áp dụng Chánh Tri Kiến như

trên đã dạy, thì chắc chắn chúng ta sẽ có một

đời sống an vui, hạnh phúc biết bao không

những cho mình mà cho cả những người thân

thương của mình và xã hội quanh ta, nhưng các

bạn nên nhớ: đó là lớp học cơ bản đầu tiên của

Phật giáo, nó không phải khó và không phải

dễ, nếu giới luật không giữ gìn nghiêm túc thì

sự tu học của lớp này các bạn sẽ không thành

công.

 Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

LỚP THỨ HAI: “CHÁNH TƯ DUY”

Lớp thứ hai trong tám lớp của Đạo Đế

là lớp Chánh Tư Duy. Vậy Chánh Tư Duy có

nghĩa là gì?

Chánh Tư Duy có nghĩa là suy tư, suy

ngẫm về mười điều thiện và mười điều ác, do sự

tư duy như vậy ta nhất định sống trong mười

điều lành và luôn luôn loại trừ mười điều ác,

mỗi khi có điều gì khởi lên trong ta, ta tư duy

suy ngẫm và hiểu rõ nó thiện hay là ác, nếu là

ác pháp thì ngay đó ta liền đẩy lui ra khỏi tâm

ta, như trong kinh Song Tầm đức Phật dạy:

“Này chư Tỳ Kheo! Trước khi Ta chưa giác

ngộ, chưa thành chánh giác và còn là Bồ

Tát, Ta suy nghĩ như sau: “Ta sốn g suy tư

và chia hai suy tầm”. Này chư Tỳ Kheo,

phàm có dục tầm5 nào, sân tầm6 nào, hại

tầm7 nào, đó là Ta phân làm phần thứ

nhất; phàm có ly dục tầm nào, vô sân tầm

5

Dục tầm là ý niệm về dục khởi lên

6

Sân tầm là ý niệm về sân khởi lên

7

Hại tầm là ý niệm về tai hại khởi lên nào, vô hại tầm nào, đó là Ta phân làm

phần thứ hai. Này chư Tỳ Kheo! Rồi Ta

sống không phóng dật, nhiệt tâm tinh cần.

Khi dục tầm khởi lên Ta tuệ tri: “Dục tầm

này khởi lên nơi Ta, và dục tầm này đưa

đến tự hại Ta, đưa đến hại người, đưa đến

hại cả hai, dục tầm này đưa đến diệt trí

tuệ, dự phần vào phiền não, không đưa

đến Niết Bàn (tức là không đưa đến tâm

thanh thản an lạc và vô sự cho mình cho

người)”. Này chư Tỳ Kheo! Khi Ta suy tư:

“Dục tầm này đưa đến tự hại Ta”, dục tầm

tự biến mất. Này chư Tỳ Kheo! Khi Ta suy

tư: “Dục tầm đưa đến hại người”, dục tầm

tự biến mất. Này chư Tỳ Kheo! Khi Ta suy

tư: “Dục tầm đưa đến hại cả hai Ta và

người”, dục tầm được biến mất. Này chư

Tỳ Kheo, khi Ta suy tư: “Dục tầm diệt trí

tuệ, dự phần vào phiền não, không đưa

đến Niết Bàn”, dục tầm này được biến

mất. Này chư Tỳ Kheo! Như vậy Ta cứ

Chánh Tư Duy tiếp tục trừ bỏ, xả ly và

đoạn diệt dục tầm”. (Trung Bộ Kinh tập 1

trang 262).

Đoạn kinh trên đây, đức Phật đã dạy

chúng ta tu học trong lớp Chánh Tư Duy, nhờ