ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT - TẬP 3 -12

- Nghe xong, cô Khang nói: Chị nói cho em

biết cái mộ ở gốc đa nếu là một nữ du kích mà

nhận là chị thì còn được, đằng này lại không

phải nữ du kích, sao ngộ nhận như thế được!

Còn Chử Thị Dung, chính bố cô ấy đã kể với

chị rằng em đã đến tìm gặp cô ấy. Ông ấy nhờ

chị nói với em nhắn giùm cho cô ấy đến tìm bố.

Bố cô ấy cũng nằm ở đây.

- Rồi cô chỉ chỗ ngôi mộ, ngay dưới chân

cái hố sắp đào. Đó chính là ngôi mộ người đàn

ông bị bắt từ Hải Dương về (Sau này Hằng kể

lại người đàn ông lúc ấy cũng đứng bên cạnh

cô Khang nói lại, cháu mới nghe thấy, khi cô

chỉ ngôi mộ, cháu nhìn xuống thì thấy hài cốt

không có đầu).

- Đến đây cháu Hằng nói: Xin phép cô cho

bắt đầu.

- Đào hết lớp đất vượt thổ thì Hằng bảo

thợ ngừng đào. Cháu nhảy xuống hố, lấy dầm

gạt nhẹ từng lớp cát đen. Chỉ hơn một gang tay

thì vướng vào thanh củi mục, nạy lên, thả vào

nước thì nhận ra đó là một khúc tre già, thịt

tre đã bị phân hủy hết, nhưng xơ tre và đốt tre

thì vẫn còn nguyên. Khúc tre dài hơn một gang tay, đường kính tương đối lớn, không thể tra

vừa bất cứ một loại xẻng hay cuốc nào, chỉ có

thể tra vừa cái thuổng hình lưỡi mai (mặt

phẳng bề ngang nhỏ hơn lưỡi xẻng, nhưng dài

hơn lưỡi xẻng).

- Mọi người đều kinh ngạc khi biết thông

tin về cái thuổng đã được báo trước. Riêng tôi

thì mừng khôn xiết. Vì đây là dấu hiệu đáng

tin cậy nhất để nhận biết nấm mộ này đích

thực là mộ em gái tôi. Cái cán thuổng đã bị vùi

dưới đất cách đây 50 năm, người đời không ai

ngụy tạo ra nó được. Dấu hiệu đó lại được linh

hồn mách bảo cho tôi chính ngày trước khi

khai quật. Người đời không ai nhìn thấy mà

mách bảo được. Còn sự chính xác thì đạt đến

mức chi tiết. Thú thật, khi nghe anh tôi nói

đến cái cán thuổng, tôi nghi ngờ : Hoặc là anh

tôi nhận định sai, hoặc là cháu Hằng dịch sai.

Vì người đào huyệt phải dùng mai, xẻng cuốc,

chứ sao lại dùng thuổng? Lúc ấy tôi chỉ nghĩ

đến loại thuổng thông dụng nhất loại có lưỡi

hình vũm để đào gốc cây, chứ không nghĩ đến

loại thuổng hình lưỡi mai để đào đất, tác dụng

giống như cái mai nhưng khỏe hơn cái mai.

Loại thuổng này cũng còn nơi gọi là mai. - Sau khi tìm thấy cái thuổng, chỉ gạt vào

lớp cát mỏng là thi hài em tôi hiện ra. Khi

chôn, người ta đã đặt em tôi nằm nghiêng,

người hơi cong, mặt hướng ra vụng Quạ, đầu về

hướng Tây Bắc, chân về hướng Đông Nam.

Trùm lên sọ là một mảng tóc đen nhánh, rồi

đến những đốt xương cổ nhìn rất rõ. Nhưng khi

bốc lên thì tóc rụng ra ngay, những đốt xương

nguyên vẹn gãy ra như những chiếc bánh bích

quy thấm nước. Cháu Hằng hỏi cô Khang:

Răng cô ở đâu, để cháu mang đi đãi. Cuối cùng

tìm được 5 chiếc răng. Tôi xem thì đúng là

răng trắng, nhưng do ngâm lâu trong bùn nên

ngả sang màu xám và đen xỉn. Theo đúng

mệnh lệnh của anh Sơn, chúng tôi bốc tất cả số

bùn đất theo hình người nằm cong, bỏ vào túi

mang về. Cháu Hằng tìm mãi không thấy chiếc

còng sắt. Cháu hỏi cô Khang, cô cũng không

chỉ được. Tôi nhận định: có thể là nó đã rỉ đất

qua 50 năm trong bùn.

- Lúc này thì Hằng không dịch, nhưng

hôm sau, cháu nói với tôi: Lần này đi tìm mộ

cô Khang, cháu thương cô quá. Lúc tìm được

răng rồi, mấy người ở trên miệng hố nhắc cháu

tìm móng tay. Cháu bèn hỏi cô: Móng tay của

cô ở chỗ nào cô chỉ cho cháu. Cô giơ hai bàn tay lên trước mặt cho cháu, nói: Chúng nó rút

hết móng tay của cô rồi, còn đâu mà tìm!

- Tôi vô cùng kinh ngạc, vì điều này chỉ

mình tôi biết. Sau khi em tôi bị giặc sát hại.

Huyện ủy Phù Cừ gửi riêng cho tôi bản báo cáo

gửi lên cấp trên (Trước đó, tôi là phó bí thư

tỉnh ủy Hưng Yên, có nhiều gắn bó với Huyện

Phù Cừ) kể rõ em tôi bị bắt, bị tra tấn và bị

giết như thế nào. Trong những cực hình mà

địch sử dụng, có việc dùng kìm rút hết móng

tay rồi cắm kim vào đó, dí điện vào hai đầu vú,

thọc gậy vào âm hộ, treo ngược lên cành cây mà

đấm đá. Tôi không muốn một ai khác trong gia

đình phải chịu đựng những nỗi thương xót như

tôi, vì vậy đã giấu kín những tin này. Nay được

cháu Hằng kể lại, tôi tin chắc người nằm dưới

mộ đích thực là em gái tôi.

- Cháu Hằng lúi húi tìm kiếm và chỉ đạo

mấy người giúp việc, thỉnh thoảng lại nhô đầu

lên nói chuyện với những người ngồi trên

miệng hố. Bỗng Hằng nói: Có một cụ cứ tủm

tỉm ngồi nhìn, không biết có phải là cụ Giám

không? Rồi Hằng cất giọng, lễ phép nói :

- Cháu chào cụ ạ. Cụ cho phép cháu được

biết quý danh của cụ. Lắng nghe hồi lâu, Hằng nói như reo

lên:

- Cụ An!

Rồi Hằng tự giới thiệu mình cùng gia

đình đi tìm hài cốt cô Khang, đề nghị cụ giúp

đỡ.

Cụ An nói: Tôi là hàng xóm, nhà tôi ở vệ

đê, bên kia đầm, lần nào các bác về đây mà tôi

chả biết. Tôi nhớ, đêm hôm ấy, vào lúc gà gáy

canh hai, ông Giám qua nhà tôi, hỏi mượn tôi

cái mai. Tôi hỏi để làm gì? Ông Giám: Suỵt!

Để chôn người chết trôi. Tôi nhìn ra thì thấy

một cái xác cụt đầu, biết ngay là cán bộ cách

mạng. Ở chỗ kia kìa có cái rãnh nước, ông

Giám kéo mấy cái xác vào rãnh nước, đến đây

là chân ruộng mạ. Ông Điển mới ra ở đây thôi,

chứ ngày ấy là ruộng mạ, thuộc chủ khác.

Cháu Hằng đưa ảnh cô Khang, hỏi cụ có

nhận ra người chết được không? Cụ An nói: Bà

này là thân nhân của ông cán bộ trước là tỉnh

ủy ở đây. Nhưng chôn cất như thế nà o thì cả

tôi, cả ông Yền, ông Trọng đều không biết gì

đâu. Chỉ có ông Giám là biết thôi. Để tôi đi tìm

giúp ông Giám. Một lúc lâu cụ An đi cùng với cụ Giám về.

Hằng nói nhỏ: Cụ này già thế nhỉ! Rồi Hằng tự

giới thiệu và nêu ra đề nghị: nhận diện người

chết qua tấm ảnh cái còng sắt nằm ở chỗ nào?

Cụ Giám nói: Đêm tối, tôi chỉ thấy loáng

thoáng thôi. Xác ngâm lâu đã trương lên rồi,

mặt mũi thì nhìn không rõ. Tóc thì không vấn

như thế này đâu, mà cắt ngang gáy như cô bây

giờ, nhưng xõa xượi dưới nước. Lần ấy tôi đem

về đây không phải một người, mà ba người cơ.

Tôi kéo người phụ nữ lên trước, cứ thấy vướng.

Thì ra tay trái cô ấy xích vào tay phải người

đàn ông. Khi chôn, chẳng lẽ lại chôn hai người

một hố, tôi tuột tay một người ra khỏi cái vòng.

Tôi chôn người phụ nữ ở đây, còn người đàn

ông thì ở chỗ kia. Sức tôi cũng chỉ kéo được

đến thế. Khi tôi chôn thì xác bị trói đã cứng,

không nắn thẳng ra được, đành đặt hơi

nghiêng, mặt hướng ra sông cho mát mẻ. Còn

người phụ nữ nữa, tôi chôn ở góc kia (cụ chỉ ra

phía gốc nhãn) nhưng bây giờ thì đã tụt xuống

ao rồi hình như lúc bị chết bà ấy đang có chửa.

Tân Cương nói: Một số người không thể

hiểu được xác chết trôi sông lại có thể vào được

đến đây. Một lúc lâu cụ An đi cùng với cụ Giám về.

Hằng nói nhỏ: Cụ này già thế nhỉ! Rồi Hằng tự

giới thiệu và nêu ra đề nghị: nhận diện người

chết qua tấm ảnh cái còng sắt nằm ở chỗ nào?

Cụ Giám nói: Đêm tối, tôi chỉ thấy loáng

thoáng thôi. Xác ngâm lâu đã trương lên rồi,

mặt mũi thì nhìn không rõ. Tóc thì không vấn

như thế này đâu, mà cắt ngang gáy như cô bây

giờ, nhưng xõa xượi dưới nước. Lần ấy tôi đem

về đây không phải một người, mà ba người cơ.

Tôi kéo người phụ nữ lên trước, cứ thấy vướng.

Thì ra tay trái cô ấy xích vào tay phải người

đàn ông. Khi chôn, chẳng lẽ lại chôn hai người

một hố, tôi tuột tay một người ra khỏi cái vòng.

Tôi chôn người phụ nữ ở đây, còn người đàn

ông thì ở chỗ kia. Sức tôi cũng chỉ kéo được

đến thế. Khi tôi chôn thì xác bị trói đã cứng,

không nắn thẳng ra được, đành đặt hơi

nghiêng, mặt hướng ra sông cho mát mẻ. Còn

người phụ nữ nữa, tôi chôn ở góc kia (cụ chỉ ra

phía gốc nhãn) nhưng bây giờ thì đã tụt xuống

ao rồi hình như lúc bị chết bà ấy đang có chửa.

Tân Cương nói: Một số người không thể

hiểu được xác chết trôi sông lại có thể vào được

đến đây. Một lúc lâu cụ An đi cùng với cụ Giám về.

Hằng nói nhỏ: Cụ này già thế nhỉ! Rồi Hằng tự

giới thiệu và nêu ra đề nghị: nhận diện người

chết qua tấm ảnh cái còng sắt nằm ở chỗ nào?

Cụ Giám nói: Đêm tối, tôi chỉ thấy loáng

thoáng thôi. Xác ngâm lâu đã trương lên rồi,

mặt mũi thì nhìn không rõ. Tóc thì không vấn

như thế này đâu, mà cắt ngang gáy như cô bây

giờ, nhưng xõa xượi dưới nước. Lần ấy tôi đem

về đây không phải một người, mà ba người cơ.

Tôi kéo người phụ nữ lên trước, cứ thấy vướng.

Thì ra tay trái cô ấy xích vào tay phải người

đàn ông. Khi chôn, chẳng lẽ lại chôn hai người

một hố, tôi tuột tay một người ra khỏi cái vòng.

Tôi chôn người phụ nữ ở đây, còn người đàn

ông thì ở chỗ kia. Sức tôi cũng chỉ kéo được

đến thế. Khi tôi chôn thì xác bị trói đã cứng,

không nắn thẳng ra được, đành đặt hơi

nghiêng, mặt hướng ra sông cho mát mẻ. Còn

người phụ nữ nữa, tôi chôn ở góc kia (cụ chỉ ra

phía gốc nhãn) nhưng bây giờ thì đã tụt xuống

ao rồi hình như lúc bị chết bà ấy đang có chửa.

Tân Cương nói: Một số người không thể

hiểu được xác chết trôi sông lại có thể vào được

đến đây. Cụ giám nói: Cái con mẹ Tiến nó cứ mồm

năm miệng mười, chứ làm sao mà nó biết được

bằng tôi. Ở ngoài kia nước cả, không đem vào

đây thì vùi làm sao được? Cụ nói tiếp: Điều này

thì tôi chỉ nghe phong phanh thôi. Tụi lính

đóng ở đồn nó bảo người phụ nữ bị giết đêm

hôm ấy là bà bé của tay xếp bót.

Cụ An cãi lại: Ông thì chỉ được cái ăn no

vác nặng, chẳng có hiểu biết gì. Có lần ông

chôn một anh bộ đội, ông lại bảo thằng lính

dõng. Tôi thì không được kéo xác như ông,

nhưng việc này thì tôi biết rõ. Có một người

phụ nữ du kích bị bắt, thằng xếp Bách dụ làm

vợ bé không được, nó đã giết đi. Ở bót này có

một thằng quan tư là quan thầy người Pháp,

còn thằng Bách tuy là tay sai nhưng cũng được

gọi là (thằng Bách lấy vợ người La Tiến, dân

đều biết rất rõ về nó).

Trời đã xế chiều. Mọi người hối hả thu

dọn.

Hằng nói: Bác Sơn bảo: Còn cái chân của

cô, moi sâu vào mà bốc. Bác bảo cứ bình tỉnh!

Từ sáng, bác đã rải quân canh phòng từ đầu

làng rồi, không cho phép quấy rối. (Tôi không

biết thực hư thế nào, nhưng lần nào bới trước

có cả trăm người vây vòng trong vòng ngoài, còn hôm nay thì chỉ có mấy đứa trẻ) . Bác bảo:

Được bà chị xuống với em, chẳng giúp được việc

gì, chỉ ngồi khóc!

Tân Cương tưởng anh tôi nói về cô em dễ

xúc động của tôi, liền chêm vào: sáng nay bà ấy

cứ nhất định đòi đi.

Hằng cải chính - Bác Sơn nói là nói đến

bà chị - Bác Nghĩa. Từ nãy, bà già cứ ngồi một

chỗ khóc: Nhà có sáu chị em gái, ai nấy đều có

phận, đâu đến nỗi nào, riêng em tôi giỏi giang

xinh xắn nhất nhà thì thế này ! Không tìm đượïc

xác em tôi, tôi chết cũng không nhắm được

mắt. Bây giờ tìm được em thì mình cũng đã ra

người thiên cổ rồi!

Bất chợt nghe thấy con số 6, tôi vội bấm

đốt ngón tay: 6 hay 5 nhỉ ? đúng là 6.

Bác Sơn (như hiểu ý anh Tân Cương) nói:

Cho cái cô Nam nhà tôi xuống đây thì chỉ được

cái bù lu bù loa, chẳng cho ai làm gì. Tính cái

con ấy nó vậy!

Cô Khang nói: Sau lần gặp cô em, ông anh

tôi đã về bốc cát lập ngay 7 bát hương, mỗi

người một bát! Đúng là một cuộc cách mạng với

ông anh tôi! Em Khang cảm động khi nhận

tấm lòng của anh Phương, chị Thủy. Cụ An nói: Bà cô là liệt sĩ, sao không làm

lễ truy điệu rồi hãy mang về quê?

Bác Sơn nói: Hôm nay cập rập quá, gia

đình chuẩn bị không kịp. Hôm nào đưa về

nghĩa trang liệt sĩ của huyện, sẽ làm lễ truy

điệu.

Cô Khang nói: Cậu Quỳnh còn giữ những

giấy tờ, bằng khen của chị không? (Quỳnh đáp:

Bằng khen và huân chương của chị em vẫn

giữ). Hôm nào làm lễ truy điệu chị ở nghĩa

trang liệt sĩ, cậu nhớ mang theo.

Tôi thật không ngờ; người chết đã 50 năm

mà vẫn quan tâm đến những vinh dự của mình

nơi trần thế!

Hằng nói: Cô cười bảo: Cụ Giám ạ! Cụ nói

oan quá, đã được làm bé ngày nào đâu? (mọi

người cùng cười). Nhưng cụ nói đúng đấy. Ngày

xưa ai cũng gọi là cô Khang tóc dài, nhưng khi

bị bắt, nó đã cắt cụt hết tóc. Trong việc chôn

cất các liệt sĩ ở đây, cụ là người có công nhất:

Chúng tôi rất biết ơn cụ.

Công việc thu vét hài cốt xong xuôi thì

mặt trời sắp lặn. Mọi người vây quanh gốc cây

vải, nơi đặt bàn thờ tạm. (Sau này Hằng kể lại:

Suốt ngày cô Khang và bác Sơn quanh quẩn ở đó, buổi chiều thì bác Nghĩa cũng ngồi ở đó ôm

lấy tấm ảnh, cụ An và cụ Giám thì ngồi ở xa

hơn, về phía tường hoa).

Cô Khang nói lời cảm ơn đối với gia đình

bác Điển, bác Đạt, nhờ bác Điển chuyển lời

thăm hỏi đến chị Nhương, chị Tiến.

Nay tôi về Mỹ Hào quê tôi, về với anh tôi.

Nằm tại đây còn một bộ hài cốt, gia đình người

ta cũng sẽ đến bốc về. Chỉ còn chị Bê, hài cốt

không còn gì. Nhờ bác Điển hương khói cho

vong hồn chị, chị sẽ phù hộ cho. Hồi đi hoạt

động lấy tên là Nguyễn Thị Bê, nhưng tên thật

của chị là Nguyễn Thị Út (Mấy người làng ồ

lên: bà Út! Thế mà tìm kiếm mãi!)

Cuối cùng cô dặn: Nhờ bác Điển đem

mâm lễ phát lộc cho các cháu.

Chúng tôi đưa hài cốt em tôi về nhà, và 2

hôm sau, đưa về nghĩa trang liệt sĩ của huyện,

có mặt đông đủ họ hàng nội ngoại. Sự xúc

động được đón người thân sau 50 năm cách

biệt xen lẫn với niềm tự hào về người con gái

của dòng họ đã hiến cuộc đời mình cho cuộc

sống hạnh phúc ngày hôm nay”.

 MỊ TÌM TRONG BÍ ẨN

NHỮNG THƠNG TIN ĐÁNG TIN CẬY

“Từhôm gặp anh Nhã đến hôm bốc

được hài cốt là một hành trình mò lần trong bí

ẩn. Những thông tin do anh Nhã đưa ra, đối

với chính anh cũng là điều bí ẩn: trúng hay

trật, chính anh cũng không biết. Còn linh hồn?

Chỉ có cháu Hằng nhìn thấy và nghe thấy.

Cháu nói lại những điều cháu nghe được, còn

thực hư thế nào cháu đâu có biết.

Cuộc hành trình đầy bí ẩn đã buộc tôi mò

đến hai nhà ngoại cảm nổi tiếng, mỗi người

một phương pháp: vẽ mộ và gọi hồn. Cả hai

phương pháp đều dẫn tôi đến cùng một kết

quả.

Hai mươi bốn ngày mò tìm trong bí ẩn,

chỉ đến ngày cuối cùng “ngày bốc mộ” mới kiểm

chứng được các thông tin. Tập hợp lại các

thông tin, tôi có được một hệ thống thông tin

mà tôi cho là đáng tin cậy, một số có thể xem

như vật chứng bằng chứng. Những thông tin

thu được qua các linh hồn.

1- Điều đầu tiên đặt ra với tôi: Có đúng là

những linh hồn người thân đang nói với tôi không? Cháu Hằng nhận dạng được các linh

hồn, cả những lúc cười cả vẻ mặt buồn hay vui.

Linh hồn cô Khang và anh Sơn đã được cháu

Hằng nhận diện qua tấm ảnh, còn tôi không

nhìn thấy, tôi kiểm tra qua những điều mà linh

hồn nói ra.

Hôm đầu tiên gọi hồn, lòng đầy nghi ngờ,

tôi thủ sẵn trong túi tấm ảnh của anh Sơn,

định bụng sẽ đưa ra hỏi linh hồn. Nhưng, ngay

khi nhìn thấy cô Khang, cháu Hằng đã báo cho

tôi: có một người đàn ông, thanh niên đi cùng

với cô. Nếu là một cô đồng gà mờ bịp bợm thì

dại gì mà “đẻ số” cho mình như thế? Tiếp đến,

cô Khang nói ngay: Người thanh niên đi cùng

với em chính là anh Sơn đấy. Vậy là tôi đã

kiểm tra được linh hồn cô Khang qua anh Sơn,

và không những thế, đã nhờ cháu Hằng nhận

diện cả hai linh hồn qua ảnh.

Ngày đầu tiên hai linh hồn đã nhắc đến 5

người trong gia đình tôi, với sự hiểu biết rất

chính xác về tính cách của từng người. Ngày

thứ hai tức ngày 17, hai linh hồn đã nhắc đến

10 người trong gia đình tôi, cũng với sự hiểu

biết chính xác như thế. Cách xưng hô cũng thể

hiện rất đúng vị thế, thái độ và tình cảm của

người nói đối với những người được nhắc đến. Các con tôi, có ý kiến nói: Bích Hằng đã

điều tra gia đình mình từ trước rồi. Sự nghi

ngờ đó, tôi biết là vô căn cứ, nhưng dù có điều

tra đi nữa, cũng không thể đặt vào miệng người

nói những câu như thế mà không phạm sai

lầm.

Ngoài những người trong gia đình, cô

Khang còn nhắc đến chị Tiến, chị Nhương là

những người quen biết cũ, nhắc đến cả anh

Cương, anh Đạt là những người không quen

biết nhưng đã góp sức vào việc tìm mộ gần đây.

Ngày 17 xuất hiện thêm 4 linh hồn nữa.

Lần này thì không có ảnh để nhận diện.

Nhưng qua những điều mà linh hồn nói ra thì

phải thừa nhận đúng là những người đã chết

đang nói. Bà già ngồi một chỗ khó c than, kể lể

về sáu chị em gái, đúng là chị cả của chúng tôi

chị Nghĩa. Cụ An là người cho mượn cái mai và

chứng kiến việc chôn cất, cụ Giám là người

chôn cất, mỗi cụ nói ra những điều thể hiện

đúng tư cách của mình. Còn linh hồn người

đàn ông họ Chử tuy nói không nghe rõ, nhưng

đã nhờ cô Khang nói với chú Quỳnh nhắn giùm

cho con gái ông ấy ở Vũng Tàu. Khớp lại

những điều mà các linh hồn nói ra thì đều xác

nhận hài cốt đã được bốc lên đúng là em tôi. 1- Cái cán thuổng là một vật chứng xác

nhận thông tin mà linh hồn em tôi cung cấp,

đồng thời xác nhận ngôi mộ: đúng là mộ em

tôi.

2- Răng trắng chuyển sang màu đen xỉn là

một vật chứng xác nhận thông tin của linh hồn

em tôi, đồng thời xác nhận hài cốt đúng là em

tôi.

3- Thông tin của em tôi về chị Nguyễn Thị

Bê, khi được biết tên thật là Nguyễn Thị Út, đã

được xác nhận. Chị nằm trong danh sách liệt sĩ

của xã.

4- Thông tin của em tôi về cái còng sắt

khóa tay em tôi với tay người đàn ông đã được

xác nhận qua lời kể của cụ Giám, tuy hiện vật

thì không tìm thấy có thể nó đã rỉ thành đất.

5- Thông tin của em tôi về vị trí ngôi mộ

cách cái hố đào lần trước ba bước chân xoải dài

ra phía bờ ao đã được xác nhận trên thực tế.

Thông tin của em tôi về 3 ngôi mộ sát gần

nhau, gần như nằm trên một đường thẳng,

trong đó mộ em tôi nằm giữa, điều này khớp

với chỉ dẫn của cụ Giám.

6- Thông tin của em tôi về người dân đã

vớt xác, thực ra cũng là dân phòng giả dạng thôi, điều này khớp với bằng khen về thành

tích kháng chiến mà cụ Giám nhận được, đồng

thời khớp với lời kể của cụ Yền về vai trò mà

làng giao cho cụ Giám.

7- Buổi sáng ngày 17, khoảng 10 giờ cô

Khang nói rằng: Người vớt xác là cụ Đặng

Đình Giám, thì buổi chiều khoảng 3 giờ, chính

cụ Giám xuất hiện kể về việc cụ đã vớ t và chôn

như thế nào.

8- Buổi sáng cô Khang kể về việc cụ Giám

dừng lại bảo, khi nào nhà ông An lên hương thì

vào mà xin lộc, thì buổi chiều, cụ An xuất hiện

nói về việc cụ Giám vào mượn cái mai, rồi kéo

xác qua cái rãnh nước đến chân ruộng mạ như

thế nào.

9- Khi xem ảnh, cụ Giám bảo người phụ

nữ mà cụ chôn cất không để tóc dài như trong

ảnh, mà cắt tóc đến gáy như Bích Hằng. Cô

Khang xác nhận là đúng, chính bọn địch đã cắt

cụt tóc cô. Mớ tóc trùm lên sọ mà chúng tôi tìm

thấy cũng là mớ tóc ngắn.

10- Cụ Giám tả lại khi chôn, cụ đã đặt cái

xác hơi nghiêng vì không nắn thẳng ra được,

mặt hướng ra sông cho mát mẻ. Trước đó

chúng tôi đã tìm thấy hài cốt ở tư thế ấy. 11- Cô Khang kể với cháu Hằng về móng

tay của cô. Điều này đối với tôi là một bằng

chứng vô cùng quý giá để khẳng định hài cốt

đúng là em tôi.

12- Cô Khang khoe với mọi người về việc

ông anh bốc cát lập bát hương. Điều này tuy

chỉ là tiểu tiết, nhưng chứng tỏ linh hồn em tôi

đã biết việc tôi làm, kể cả việc nhồi cát vào 7

bát hương mấy ngày trước đó.

Nhìn lại cái trận đồ bát quái của anh

Nhã. Với những thông tin đáng tin cậy thu

thập được qua các linh hồn, kết hợp với những

thông tin do dân làng cung cấp qua cuộc điều

tra của chúng tôi, tôi nhìn lại cái trận đồ bát

quái của anh Nhã. Mọi thông tin anh cho tôi

đều đúng, nhưng do sắp xếp không theo một

trật tự lôgíc nên khó hiểu, rối mù như một trận

đồ bát quái. Bây giờ việc đã thành, tôi hiểu nó

như sau:

1- Trước tiên phải tìm đến một cái vụng

xoáy. Chính ở cái vụng này. Xác em tôi khi còn

chìm dưới đáy sông, đã bị cuốn vào. Cuối tháng

6 đang là mùa nước, mực nước sông Luộc khi

chưa đến mức báo động, thường cách mặt đê

chỉ vài mét. Lúc xác nổi lên gặp lúc triều cường

thì không trôi tuột đi mà dạt vào một khúc quanh của con đê. Cái vụng xoáy chính là vụngï

Quạ. Khúc quanh của con đê cũng ở đó.

Vào mùa nước thì dải đất bãi ngoài đê, kể

cả cây cối, đều ngập bỉm dưới nước, không thể

chôn trên đất bãi được, mà phả i kéo xác qua đê

vào trong đồng. Nhưng dưới chân đê lại là một

vùng ruộng trũng. Tháng 6 đang là mùa mưa,

ruộng trũng đang bị ngập nước, vì thế phải kéo

xác vào vùng chân mạ, cao hơn.

2- Ông Giám đã kéo 3 cái xác qua đê

không khó khăn gì, vì mặt nước gần sát mặt

đê. Nhưng nhà ông ở mãi cuối làng, cách đó

một cây số, ông phải tạt vào nhà ông An để

mượn cái mai. Khi dừng lại, ông đã nói với xác

chết về việc xin lộc, ông An mà anh Nhã nói

không phải là anh An - con đã tiếp chúng tôi,

mà là ông An - bố tức là cụ An, cụ đã mất cách

đây 40 năm. Cái quán ông An không phải là

cái nhà anh An bây giờ, anh chị mới ra ở đó

chừng 10 năm nay thôi. Bố mẹ anh vẫn ở cách

đó 300m, sát mép cái đầm sen về phía Tây.

Ông làm nghề chở đò ở bến La Tiến, còn bà

làm hàng xáo và bán bánh đúc. Cái nhà tranh

lụp xụp của ông bà đồng thời là cái quán bán

bánh đúc. 3- Mượn được mai rồi, ông Giám đi trên

con đường bờ vùng, còn xác thì kéo trên cái

lạch nước gần nhà ông An, đến cái cống ở cửa

chùa để đến vùng chân mạ mà nay là đất ở của

cụ Nhờ và ông Điển. Con đường bờ vùng và cái

lạch nước nay đã biến mất trong lòng cái đầm

sen. Cái cống lấy nước từ lạch vào vùng ruộng

mạ thì nay vẫn còn, nhưng đường làng đã ngăn

cách nó với đầm sen, nó không còn tác dụng

lấy nước vào vùng ruộng mạ nữa.

4- Hồi cải cách ruộng đất vợ chồng bà

Nhờ được chia một mảnh ruộng mạ của địa chủ

mà nay là đất ở của bà và ông Điển. Năm

1960, trong phong trào hợp tác hóa, ông bà đã

góp ruộng vào hợp tác xã. Năm 1969, ông Điển

được hợp tác xã chia cho một mảnh ruộng là

đất ở. Mấy năm sau, bà Nhờ và nhiều nhà

trong vùng cũng được chia đất ở. Đó chính là

cái xóm mới, dân mới ra khoảng 20 năm. Mộ

nằm trên đất cô Nhường, đúng ra là trên đất

cô Nhờ, cái âm thanh mà anh Nhã nghe lơ lớ

như Nhường, Nhương, Nhượng, thực ra là Nhờ ,

một cái tên rất quê và cũng ít gặp.

5- Đường sá mà anh Nhã vẽ trên bản đồ

thì anh Đạt và cụ Yền nhận ra ngay, nhưng cụ Yền nhận xét: nó được vẽ theo đường ngày xưa,

ang áng như bây giờ thôi.

Tất cả những thông tin trên, đến với anh

Nhã đúng như đã diễn ra cách đây 50 năm

(Chính xác là 49 năm + 1 tháng), sớm nhất

cũng là 20 năm. Nhưng thông tin đến với anh

không theo trình tự thời gian và cũng chẳng có

mối liên kết giữa các hiện tượng, thành thử đã

có lúc tôi nghĩ nó chỉ là trận đồ bát quái do

anh bày ra.

6- Những dấu hiệu và tín hiệu khác cũng

rất đúng nhưng lại là những hiện tượng mới

xảy ra, đang xảy ra hoặc sắp xảy ra. Cái gốc

cây đổ là cây nhót mà ông Điển mới chặt,

nhưng chưa kịp đánh gốc. 5 cây cỏ lại có 10

bông hoa màu tím nhạt thì sớm nhất cũng chỉ

ra hoa được một tuần trước đó. Rồi bé gái mặt

áo hoa xanh, rồi con chó vàng nằm một chỗ

như ốm, rồi cái nhà mà bốn mặt đều sơn màu

trắng lốp, trước nhà đầy hoa đỏ ... tất cả đều

đúng, nhưng tại sao anh Nhã nói trúng như

thế, chính anh cũng không hiểu thì tô i làm sao

mà hiểu được?

7- Cái bản đồ do anh Nhã vẽ, sau này tôi

mới hiểu là chỉ có thể dùng để định hướng

thôi, không thể xem như một bản đồ địa chính. Có những chỗ rất đúng về chi tiết như: rẽ trái

60 mét, rồi rẽ phải 45 mét. Nhưng cái quán ông

An thì lại không nằm cạnh đường, mà nằm bên

kia cái đầm sen, cách nhà ông Điển chừng nửa

cây số; cái quán tạp hóa có cửa màu xanh

dương cũng không nằm cạnh ngã tư, mà nằm ở

bên kia một cái ao to, tuổi tác của cô Nhường,

của ông An, cũng chỉ áng chừng chứ không

thực chính xác.

8- Địa điểm ngôi mộ rất đúng, nhưng chỉ

đúng cho một hình vuông, có cạnh 5 mét.

Ngoài hình vuông đó sẽ chạm vào 2 ngôi mộ

khác. Trong khoảng diện tích 25m đó phải đào

một cái hố chỉ rộng 2,5 mét, quả là không dễ gì

trúng ngay được. Khi vẽ bản đồ anh ghi: Mộ

nằm cách gốc cây đổ 4 mét. Nếu đào đúng như

thế về hướng Đông - Đông Nam thì trúng.

Nhưng khi anh hướng dẫn tôi về hình tam giác

thì lại chỉ còn cách gốc cây đổ 1,5 mét. Khi

chỉnh mộ thì anh bảo phát triển về hướng

Nam, đúng ra là phải phát triển về hướng

Đông - Đông Nam. Lần thứ hai, với sự chỉ dẫn

của đôi bướm màu, thì tiến thêm về Đông Nam

là đúng hướng. Nhưng nếu đào thì phần cuối

của hố mới gần chạm đến đầu hài cốt. Phải

đào một cái hố thứ ba, xoay ngang theo hướng