Thứ Ba, 30 tháng 7, 2013

Đạo đức làm người -tập 1-11


phưc lành, mà bo rằng nưc đó văn minh thì chúng tôi e rng ngưi ta đã lạm dng hai chvăn minh, ch chưa thật s văn minh.

Mt đt nưc nhân dân trong nưc đó còn tin có linh hn ngưi chết, có qu, có ma, có bùa chú linh thiêng, có thần thông phép thut, h không biết đó là mt o thuật ni tâm ca con ngưi. Mà bo rằng nhân dân nưc đó văn minh, thì chúng tôi e rng ngưi ta đã x dng hai ch văn minh chưa đúng ch.

Mt đt nưc mà nhân dân còn ném rác bừa bãi, xe cộ chy qua là khói và bi bay ngp tri. Trưc nhà, ngoài ngõ, sau hè, l đưng đu đy rác bn. Sng không gi gìn và bo v môi tng trong sch như vy, bo rng dân nưc đó  văn  minh thì chúng  tôi làm sao tin đưc.  Chính  nhng  hành  đng  sng  cdân nưc đó chng minh rng h chưa văn minh. Và chúng ta cũng th xác đnh h chưa biết văn minh như thế nào? Phi không hi các bn?

Mt đt nưc mà tai nạn giao thông còn xảy ra, ngưi dân còn phạm luật l đi đường, bo rng đất nưc đó văn minh thì chúng tôi không chấp nhn. Tại sao vy? Tại vì nhân dân đất nưc đó không hiu biết đạo đức giao thông, không thấy bn phận và trách nhiệm ca mình là phi gi gìn và bo v s sng ca nhau.

H cứ tưởng rng văn minh là phải phi



thuyn không gian, đi chinh phc các hành tinh trong vũ tr, phải có vũ khí ti tân như: bom nguyên t ht nhân, vi trùng...; phải xe hơi trang b đầy đ tiện nghi...; phi có nhà cao cửa rng  hng  trăm  tng,  ngàn  tng...;  Phi  nhng kiến trúc như by k quan thế giới; phải có nhng siêu l vin thông, thông tin nhanh chóng trong chp mt...; phải có nhng máy vi tính điều khiển như b óc ca con ngưi, v.v... Nhng văn minh trên đây là nhng văn minh vt cht, coi chng nó s mang đến shoi diệt môi tng sng trên hành tinh này. Hu như văn minh v tinh thần ca loài ngưi chưa phát trin, ch còn nhai đi, nhai li nhng đo đức cn bã ca ngưi xưa. Vì thế, sách v khoa hc thì nhiu, sách v đo đức thì không có. Cho nên bảo rng đo đức ca con ngưi trên thế gii đang xung dc.

Nếu chúng ta thiếu s phát triển văn minh tinh thn (đạo đức nhân bn), cứ đ nhân dân sng trong tinh thn tín và mi miết chạy theo văn minh vt chất, thì chúng tôi e rằng hai ch văn minh chưa đúng nghĩa. Nếu đng vs phát minh khoa hc bo rằng văn minh, thì chúng tôi e rng s văn minh y còn phiếm din. Cho nên, mt đi sng đưc gi là văn minh thì phải gm hai khía cạnh:

1- n minh vt cht (tiến b phát trin cơ gii, đin năng và đin tử, v.v...)



2- n minh tinh thn (tiến b phát trin nền đo đức nhân bn - nhân qu, v.v...)

Mt đời sng đạo đức đầy đ, vt chất không đưc phát trin theo chiều hướng khoa hc thì cũng chưa đưc gi là văn minh.

Thi vua Nghiêu, vua Thun bên nưc Trung Hoa, có th gi là mt nưc văn minh trong thi đại đó. Đó là thi thnh trị và đạo đức nht ca đất nưc này. Nhưng đi vi thi đại ca chúng ta hiện gi, thì không đưc gi đó là văn minh toàn din. Ch đưc gi đó là mt s tiến bhưng đến nn văn minh ca nhân loi. Nhưng chúng ta nên biết, thi đó ngưi Trung Hoa vẫn phát triển v văn minh vật cht, đ thoát ra cuc sng ăn lông l như loài thú vt. Và cũng đng thi phát triển văn minh tinh thn, xây dng nền đạo đức nhân bản đ thoát ra khi bản chất ca loài thú vật, ngưi dân Trung Hoa mãi mãi ca ngi và hãnh din v thời đại đó. Xem đó, chúng ta qu quyết xác đnh: Thời đi đó là thời đi văn minh tht s ca loài người, mà ngưi dân Trung Hoa đi din cho loài ngưi. Vì nó mang đầy đ hai tính cht ca nền văn minh: Tinh thn và vt chất”.  Tuy rng thi đó chưa gii, đin năng, đin tử... như chúng ta bây gi.

Còn thi đi ca chúng ta, v vt cht khoa hc phát trin, nhưng không nên ly nhng



thành qu ca khoa hc mà gi đó là văn minh ca nhân loại thì không đúng. Vì nó còn phiếm din v mặt đo đc, đây chúng ta ch đưc xem khoa hc là mt s tiến b, hưng đến nn văn minh ca nhân loài. Vì nó còn thiếu s văn minh tiến b v tinh thn, tức là đo đức nhân bản chưa đưc tiến b và phát trin, như trên chúng tôi đã nói.

Vy, chúng tôi xin kêu gi các nhà bác hc, đã phát minh đưc khoa hc vật cht, phc vđi sng con ngưi rất tiện nghi, thì cũng nên phát triển nn đo đức nhân bản -  nhân quả, đtrn vẹn là nền văn minh ca nhân loi.

Ngưi ta bảo rằng, các nưc Tây phương là các nưc văn minh. Theo chúng tôi đưc biết, các nưc Tây phương có phát trin v khoa hc vật chất, nhưng v đạo đức nhân bản thuc vtinh thần thì ngưi Tây phương đưc lng ghép trong nhng đo lut gi gìn v sinh môi tng sng, nếu ngưi dân nào vi phạm thì b pht tin rt nng. Do vì luật pháp bảo v môi tờng sng mà ngưi dân thi hành mt cách b bt buc”, chkhông phi ý thức hay thy đưc trách nhiệm và bn phn ca h v đo đức vsinh và bảo v môi tờng sng thi hành. Biết rõ như vy, thì ngưi Tây phương chưa hn là nhng ngưi văn minh nht thế gii.

Chng t ngưi Tây phương chưa văn minh



toàn din, vì s khôn ngoan ca h trong sản xut đ tránh khói bi, khí đc và nhng cht đc  thải  ra  t trong  các  nhà  yH đã  di chuyển nhng nhà máy sn xut đ gia dng như: xà bông, bt ngt, u bia, u vang, các loi máy móc, v.v... đến các nưc chậm tiến đsản  xut. Và  nhng  nhà  máy  này  đã  thi  ra nhng chất đc làm ô nhiễm môi tờng sng tại nhng nưc nhưc tiu này. Nhân dân ti nhng đất nưc này phi gánh chu nhng hu qunhiễm đc khc hi. Ch vì chạy theo hai chvăn minh vật cht phi chu kh đau.

SỐNG KHÔNG GIỮ GÌN MÔI TRƯNG TRONG SẠCH LÀ ĐEM TAI HO ĐẾN CHO NH VÀ MUÔN LI


(Khí thải trong các ngành công nghiệp của các nưc phát triển góp phần ln trong vic gây ô nhim bầu không khí và phá hu tầng Ozon chung của Trái đất - nh trên Internet)



Mt nhà máy sản xuất hàng tiêu dùng thưng phóng thi ra nhng chất khí bẩn trong không khí hoặc nhng cht bn khác đ ra theo sông, rạch, kinh, ơng, rung, nưc làm ô nhiễm mt vùng rng ln ca hàng vạn nông dân đang cư trú. Đó là nhà máy làm ô nhiễm môi tờng sng, và như vậy s làm đau kh cho biết bao nhiêu người.

Mt lò gch thi khói bi trong không gian là mt vùng rng ln b ô nhiễm, nhà cửa đ đạc ca mi ngưi dân ở đó bdơ bn. Đó là lò gch đã làm cho môi tng sng ô nhiễm bn thu, khiến cho mi ngưi quanh vùng đó b nhiều chng bnh khó tr. Nhng ngưi làm lò gch ch biết li mình làm hại nhiu ngưi, thì đó là nhng hành đng hành ngh thiếu đạo đức nhân bản - nhân qu làm ngưi. Khi làm đưc ra nhà máy sản xuất gch ngói, thì phi nghĩ ra cách làm cho khói bi không thi ra trong không khí mt ch bừa bãi, đ bảo v sức kho ca mi người.

Có dp chúng tôi đi ngang qua nhà máy xi măng Hà Tiên Th Đc, cách thành ph HChí Minh không xa. Bi đá bay đầy tri làm cho bầu không khí đó ô nhiễm và rất bn, khiến nhng vùng nơi đó nhân dân phải hít thbi đá, chắc chắn là phi chu nhiều bnh tt.

Đoàn  xe  ch đất  làm  đưng  xuyên  Á  đi



ngang qua xóm chúng tôi đang trú, trên lbi đá đ bay đầy trời. Bầu không khí đy quá ô nhim, khiến cho nhng ngưi dân trên nhng trc l đó phi chu hít th với nhng chất bn ô nhim. Bi đt làm đ cây lá, nhà cửa ở theo hai bên đưng. Tuy rng ngưi ta có cách thức làm cho bi đất không bay bc lên đưc, nhưng ngưi ta không làm hoc ngưi ta làm lấy có, ly l. Nghĩa là ngưi ta dùng nưc tưi sơ sài, l ra phi tưi cho tht ưt thì làm sao bi bc bay lên đưc. Cho nên s gi gìn vsinh môi tờng sng trong sch không phải là mt việc không làm đưc. Nhưng ngưi ta chưa hiu sức kho ca nhân dân là quan trng đi vi đất nưc. Sức kho ca nhân dân là quan trng ca đất nưc, thì đạo đức v sinh môi tng sng li còn quan trng hơn nữa. Vì thế, s gigìn v sinh và bo vệ môi tờng sng phi đưc toàn dân trong nưc đó đng tình cùng làm; cùng gi gìn và bo v thì môi tng sng ca vùng trời, bin, đt, đá núi sông Việt Nam s tươi đp biết bao nhiêu. Mun đưc vy, thì đạo đức làm ngưi phi đưc đưa vào chương trình hc toàn quc ca Bộ Giáo dc.

Các loi xe ô tô, xe gắn máy chy phun khói, tức là thải ra nhng chất khí đc bn do xăng, dầu cháy, làm cho bầu không khí môi tng sng ô nhiễm. Khiến cho dân thành ph và dân ở hai bên đường l phi hít th nhng cht khí



đc bn đó, th s sinh ra nhiều bnh tt khó tr.

Mt lò sát sinh heo, bò, gà, dê, vt đã thi ra những từ trường ác trong không gian, làm cho môi tờng nhiễm nhng ác pháp. Do con ngưi tạo tác nhng điều ác này phải lãnh chu nhng tai ương, nạn kh và bnh tật. Cho nên gi nhng hành đng này là làm kh mình, kh ngưi và kh tt cả chúng sanh. Tc tiên, chúng ta đã thchínmình làm khổ  tt cả chúng sanh (giết heo, bò, dê, gà vt, v.v... làm tht). Vì  làm kh chúng  sanh,  nên  mi  hành đng ác làm kh y, cng vi s giãy gia, kêu la thảm thiết kh đau ca loài vật, s thi ra nhng t tờng ác trong bu khí quyn, khiến thi tiết bất hoà, mưa gió chng thun, nên thường xy ra bão lt, hn hán, đng đất, v.v...

Vì thế thiên tai, ho hon, đng đất đu do ttng ác ca con ngưi to ra, ch không phi là s ngẫu nhiên thi tiết ca vũ tr, chính do con ngưi vô minh, không thấy nguyên nhân kh đau ca con người, nên lại đi tìm s an vui hnh phúc trong s phá hoi môi tng sng (chặt  cây,  đt  rừng,  giết  các  loài  vt,  làm  ô nhiễm môi tng).

Ri đây, con ngưi cũng b chết do cây đ, chết lnh, chết nóng, chết bthui cháy, chết b đá đè, chết b nưc trôi, chết trong đói lnh... chết



trong s đau đớn và rên xiết lầm than như các con vt đã b loài ngưi giết hi vy.

BNH TT LÀ DO THIU ĐẠO ĐỨC V SINH MÔI TRƯNG SỐNG


Lò mổ không những là nơi thiếu đạo đức hiếu sinh nhất. Mà đó cũng nơi rất thiếu đạo đức vsinh môi  trưng  (Hình  ảnh  hãi hùng    mổ Thịnh Liệt, mổ ln nhất của Nội - nh trên Internet)

Nếu con ngưi đi tìm hnh phúc trong đo đức làm ngưi, vi đy đ lòng thương yêu ssng ca muôn loài, thì chắc chắn s không làm điu ác. Không làm điu ác, nên nhng hành đng  y  thi  ra  nhng  t tng  thinDo nhng t tờng thin nên thiên tai, ho hon, đng đt, lũ lt không có. Mưa thun, gió hoà thì làm ăn d dàng, cuc sng ca con ngưi tht là bình an, yên n và thnh vưng. Bi vy,



mun tìm chân hnh phúc ca cuộc đi thì phi tìm ngay trong đạo đức làm người: Đo đc nhân bn - nhân qu”.

Ngày xưa trong thi phong kiến, khi mt bc vua anh minh xut hiện, tr vì thiên h, thì đều ly đức tr dân. Tức là nhà vua sng làm gương đức hnh cho toàn dân, thương dân như thương con, giáo dc nhân dân sng ăn ở có đức hnh. Do nh nhân dân sng đạo đc, nên nưc nhà thái bình, thnh tr, thi tiết ôn hoà, xuân, h, thu, đông mùa nào khí tiết rõ ng mùa ny, mưa thun gió hoà, nhân dân lạc nghip, cuc sng toàn dân đy đ, m no hnh phúc. Không có thiên tai thu hoạ, không có trm cắp, p ca giết ngưi, v.v...

Bên Trung Quc, ngày xưa ngưi ta thường nhắc đến thời đi vua Nghiêu và vua Thun, là thi đi hoàng kim, ly đức tr dân, nên ngưi dân ti ng nhà không đóng cửa, có nghĩa là không có ngưi tham lam, trm cắp, p ca, giết người. Ca rơi ngoài đưng không ai lưm, v.v... Thật là rất hiếm thấy cuộc sng ca loài ngưi mà có đưc như vy. Đây cũng ch là mt s ưc mơ ca con ngưi, nhưng mun s ưc mơ này thành s tht, thì con ngưi phải vch ra cho mình mt hưng đi. Hưng đi đó như thế nào? Hưng đi đó là nn đạo đức nhân bn làm ngưi. Nếu con ngưi khônt vch ra cho mình mt nền đo đức làm ngưi như vy, thì



chng bao gi con ngưi có đưc mt cuộc sng như thi vua Nghiêu, vua Thun. Vua Nghiêu, vua Thun đã biết vch ra cho mình mt li đi. Lối đi y là ly đức tr dân. Vy, ly đức trdân như thế nào? nghĩa là xây dng cho nhân dân mt nn đo đức. Xây dng cho nhân dân mt nn đo đức tức là dạy dân sng đức hnh.

Chúng ta nên nhrng, đo đức Nho giáo lúc bây gi chưa có. Đạo đức Nho giáo xuất hin trong thi Đông Chu Lit Quc, sau vua Nghiêu và vua Thun ch my trăm năm. Vậy vua Nghiêu, vua Thuấn dy dân bng đo đức nào? Chắc chắn thi đó có mt nền đạo đức tuyệt vời, mà con ngưi không biên chép thành sách v đlưu truyền li đi sau. Ch còn lưu truyền bng ming nên gi là đo đức dân gian, qua nhng câu ca dao dạy đạo đức rt tuyt hay ca nưc ta (Vit Nam): Bu ơi thương ly bí cùng, tuy rng khác ging như chung mt giàn”, hoc “Nhiu điu ph ly giá gương, ngưi trong mt nước phi thương nhau cùng”, hay “Công cha như núi thái sơn, nghĩa m như nưc trong ngun chy ra, hay “Th th bi, hoc Mt con nga đau cả tàu không ăn c”, hoc “Ly ân tr oán”, v.v... Nhng câu ca dao này xut hin t trong  dân gian ca dân tc chúng ta (Vit Nam)

Qua nhng câu ca dao tn, chúng ta nhn



xét đó là đạo đức làm ngưi ca con người, nó lưu xut ttrí tu và lòng thương yêu ca con ngưi trong tng thi đi. Đo đức dân gian chính là đạo đức nhân bn. Nhưng đo đức dân gian chưa đưc triển khai toàn trit, cho nên nó chưa nói lên hết đưc nhng hành đng đo đc ca loài ngưi.

MÔI TRƯỜNG SỐNG SẠCH ĐẸP THÌ NGÀN CÂY NỘI C XANH TƯƠI


Yêu thương sự sống của muôn loài tức yêu thương s sống của chính chúng ta (Mầm xanh - nh trên Internet)

Thi vua Nghiêu, vua Thuấn mà nhân dân được sng đo đức như vậy, là nhờ những bc anh minh hết lòng thương xót mi loài. Nên các Ngài đã đem đạo đức làm ngưi dạy cho nhân dân, giúp cho nhân dân có mt li sng đạo đức, thoát ra li sng bản cht ca loài cầm thú. Chúng ta cũng nên nh, thi ca các v



vua này còn trong giai đoạn thi sơ cổ và trung c, con ngưi còn ăn lông l. Thế nên các nhà s hc cho vua Nghiêu và vua Thuấn là mt câu chuyện huyền s. Riêng chúng tôi không đt nng v vn đ chánh shay huyn sử, đặt nng v đo đức. Trên chánh s hay huyn sử mà ngưi viết ghi chép sử: Thi vua gì... năm nào... ly đc trị dân, thì mưa thuận gió hoà, nhân dân lạc nghip. Lời nói này cũng đ cho chúng tôi xác đnh, con ngưi còn nh và biết đến đo đc. Nh, biết đến đạo đức làm ngưi là nh, biết v ci ngun an vui và hnh phúc ca con người. Bi con ngưi sinh ra dù có hc hay không có hc thc, nhưng đo đức vn có vi h. Tại sao vy?

Vì con ngưi sng là phi nhng s hot đng, nhng s hoạt đng làm kh mình khngưvà  kh tất  cả  nhng  loài  vật  khác  là không có đo đức. Còn những hot đng nào không  làm  khổ  mình,  khổ  ngưi  và  khổ chúng sanh là những hot đng đo đức. Vì thế nhng câu ca dao, tc ng chng minh cho chúng ta biết đó là đo đức dân gian. Đạo đức ca con ngưi xut phát tlý trí, tình cảm ca h. Đo đức đó không phân biệt giai cấp giàu nghèo, sang hèn, hoặc tthức hay vô trí thức,  hoặc  vua  hay  dân,  hoặc  tôn  giáo  hay không tôn giáo. Đo đc đó không bt buc phc v giai cấp nào cả, không trng nam khinh



nữ, không tín, cung tín mt tôn giáo nào... Nó chính là đo đức nhân bản làm ngưi, mà câu chuyện huyn s các nhà vua đu ca nưc Trung Hoa đã biết lấy đo đức dân gian đó giáo dc nhân dân, tức là lấy đức trị dân, đ đem lại mưa thuận gió hoà, an lạc nghip. Lấy đức trị dân tức là vua và nhân dân đều sng đo đc, ch không phải ch vua có đức biết thương dân như con dân thì không đc, nên không biết thương vua như cha. Như vậy không thgi là lấy đức trị dân.

Còn bây gi, chúng ta thì sao? Sng như thế nào? Có sng vi đạo đức hay không? Điều này chúng ta chắc chn biết rất rõ ràng. Bi vì hng ngày chúng ta đã chng kiến cảnh sng ca mi ngưi và báo chí đã thông tin cho chúng ta biết rt rõ: đời sng con ngưi hin nay đạo đức đang trên đà xung dc. Cho nên, chúng ta đã sng khác xa hn vi nhng ngưi xưa. Kiến thức ca chúng ta cũng có tầm hiu biết hơn nhcó s ph biến sâu rng hơn. Khoa hc ca chúng ta cũng đã phát triển và tiến b không thng đưc.

Vậy nhìn lại đạo đức đi vi ngưi xưa thì chúng ta còn kém xa lắm, có phn còn thua ngưi xưa rt nhiu. Phi không hi các bn? Cho nên, ngày xưa các vua lấy đức trị dân, tức là dạy dân sng đo đc làm ngưi, nhà vua là gương mẫu cho toàn dân.



Tröôûng Laõo TH CH THOÂNG LAÏC
 
Í



THIU ĐẠO ĐỨC VỆ SINH MÔI TRƯNG SNG
LÀ TỰ LÀM KHỔ MÌNH, KHỔ NGƯI


rong cuộc sng hng ngày ca loài ngưi, vì sng thiếu đạo đức v sinh, cứ mi mt ngày qua là chúng ta đã thi ra biết bao nhiêu chất đc và ác khí, làm ô nhiễm bẩn thu, uế tc trong môi tờng sng, vì thế chúng ta bbnh tt nhiu. Đó là do chúng ta t làm ra nhng ni đau kh y. Nếu môi tờng sng thanh tnh, trong sch thì con ngưi s không ddàng b bnh tt và đau kh như ngày hôm nay. Các bn cứ suy nghĩ xem, có đúng không? Nếu môi tng sng không b phá hoi, không bgiết hại, thì con ngưi s không d dàng có tai nạn như chúng tôi đã dy đo đức hiếu sinh.

TTrảng ng v thành ph H Chí Minh, dc theo hai bên đường, dù là ph xá, chbúa, nhà cửa đông người, nhưng rác bẩn đâu chúng tôi cũng thy: nào là giấy ch, bc ni lông, vải rách, giày dép hư, lon, thùng, mnh chai, lp xe đp, đ phế thi đ loi, chut chết, phân người, phân súc vt, đ ăn thiu thi và trong nhng bc



gói bng giy, bng bao ni lông chứa đầy nhng chất bẩn thu khác, xông lên mùi hôi thi rt khó chu. Không phi ch có con đưng này, tt cả  các  con  đường  khác  khắp  cùng  trong  đất nưc, đi ti đâu chúng tôi đều thấy rác bn ti đó. Ngưi ta không ngbnh đau là do nhng rác bẩn thu này. Nhng rác bẩn thu này nhiều như vy, là do hành đng không biết đạo đức gi gìn v sinh môi tng sng trong sch, nên ngày ngày ngưi ta đu ném b ra khắp nơi. Cho nên, đi ti đâu chúng ta cũng đều thy rác bn.

NHNG BỆNH TẬT LÀ DO THIU BẢO VVÀ V SINH MÔI SINH


Môi trưng ô nhiễm là hang sinh ra các loại dịch bệnh (Dhaka, Thủ đô của Bangladesh đang phải chiến đấu vi vấn nạn ô nhiễm nguồn c do rác bẩn và thuc trừ sâu công nghiệp - nh trên Internet)



Nhìn  thy  cntượng  này,  chúng  tôi  biết rng mi con ngưi đang thiếu s hiểu biết vbn phn và trách nhiệm đạo đức v sinh môi tng như chúng tôi đã nói tn. Nói cách khác là thiếu s hiu biết v trách nhiệm và bn phn đo đức không làm kh mình, kh ngưi. Đạo đức không làm kh mình kh ngưi không cho phép các bạn sng như vy. Vì sng như vậy là trái ngưc vi đo đức làm ngưi. Lương tri và lương tâm ca các bn không chấp nhận khi các bạn đã thấu sut đưc đạo đức v sinh môi tng sng. Rác bn không nhng ch ngoài đưng l, mà còn trong đng rung, trong rng sâu, bt cứ i đâu, nếu có vết chân ngưi đến là nơi đó có rác bn b bừa bãi.

Nhìn cnh sng ca các bn như vy, chúng tôi cảm thy có mt cái gì không thoải mái. Vì thế, xét cho cùng thì cuc sng ca chúng ta khó mà an n và hnh phúc đưc. Có phi s an n và hnh phúc đó là do con ngưi đạo đức mi mang đến cho ngưi chăng? Còn nếu chúng ta không đạo đc, thì không ai mang đến s an n và hnh phúc cho chúng ta cả. Câu hi này đã đưc chúng tôi trả li tn. Ví d, nếu chúng ta không trm cắp thì làm sao có tù? Nếu chúng ta không cht cây, phá rừng thì làm sao có lũ lt? Rng gi nưc và còn ngăn gió bão, khiến cho con ngưi đưc bình an. Nếu chúng ta không ném rác bừa bãi thì môi tng



sng đâu ô nhiễm. Môi tng sng không ô nhiễm thì làm sao bnh đau đến viếng thăm chúng ta.

Con ngưi sng không biết gi gìn môi tng sng trong sạch, thanh tnh, thì đó là tđem đến kh đau cho mình. phi vậy không? Đó chính là không biết gi v sinh cuc sng ca ngưi ca mình, t đó mình đã làm khmình,  kh ngưi.  Phi  không  hi  các  bn? Chính rác bn  quăng ném bừa bãi và nhng hành đng ác ca các bn đã mang đến cho các bạn nhng tai ương, bnh tt.

Ngưi cu ca chúng tôi, khi cha mẹ sinh ra đâu có bnh ho lao, thế ngày nay phi chết vì bnh ho lao. Ai đã làm ra bnh đau này?

Thưa các bn! Chúng tôi xin nhắc lại mt ln nữa: chính các bn đã không gi gìn đo đức vsinh, nên gây cho môi tờng sng ô nhiễm. Chính cu ca chúng tôi khi b bnh lao, ông cũng chng biết gi gìn đo đức v sinh, thưng khạc nh bậy bạ, khiến cho nhng ngưi thân trong gia đình phải bnh lao mà chết tiếp theo. Đó là mt tai ho do mình làm ra, nếu mình không  hiểu  không  chấm dt  ngay  nhng hành đng  làm ô  nhiễm môi tờng này,  thì dừng kêu Trời cứu. Vì Trời chng cứu được ai hết, mà chỉ có hành đng nhân quả cứu mình mà thôi.



Các bạn bao gi đi tàu ho chưa? Tàu hoHà Ni - thành ph H Chí Minh. Nói v đạo đức v sinh môi tng sng thì tàu ho là mt loi xe phi đo đức v sinh đ nhất. Hành khách trên tàu đưc ăn ng tại chỗ, sut thời gian tHà Ni đến thành ph H Chí Minh, ngưc li là  từ  thành  ph H Chí  Minh  đến  Hà  Ni. Chúng ta không ng đưc, mt chiếc tàu hochạy sut Bắc Nam, đại din cho s giao thông tiến b ca nn văn minh dân tc. Thế li không có k luật v sinh trên tàu, không biết gigìn môi tng sng trong sch. Hành khách không gi v sinh, quăng ném rác bẩn qua cửa s tàu,  hoặc  trên  sàn  tàu,  trông  rất  dơ  bn. Phòng v sinh ca tàu li đặt ng thoát thng xung đường ray. Và như vy, khi tàu x ra nhng cht bn này. Ti cho nhng ngưi dân gần đó chu ô nhiễm, hôi thi.  Như thế, ai đi trên tàu ho s chng kiến tàu ho gây và làm ô nhiễm môi tng sng ca nhng ngưi dân dc theo hai bên đường ray, mt cách rõ ràng và cthể.

Hng ngày, nhng chuyến tàu ho suôi ngưc Nam -  Bắc, mà thi ra nhng rác bn, phân ngưi và nhng th bất tnh khác. Làm ô nhiễm môi tng sng ca đt nưc. Trong khi cả thế giới kêu gi con ngưi hãy gigìn môi tng sng trong sch, đ bảo v s sng còn ca loài ngưi và muôn vt.



Hầu như tt c các bến xe đò đi khp mi miền đất nưc, b mt trong có v sạch s mt chút, nhưng b trái thì rác bn không th tưởng tưng đưc. Như vậy làm sao tri, bin, đt ca đất nưc Vit Nam đưc trong sch, không ô nhiễm, nếu nhà nưc không quan tâm đến. Do môi tờng sng ô nhiễm như vy, thì dân tc Vit Nam làm sao tnh khi bnh tt. Bi vậy chúng tôi nói: Bnh tt là do con ngưi mang đến cho con ngưi.

Chúng tôi nh ch đây 40 năm, trong gia đình ông bác ca chúng tôi, có bác gái bnh lao mà chết, kế đó là đa con trai đu lòng cũng bnh lao chết, ri lần lưt các anh ch em, con ca ông bác đều chết vì bnh lao, khi tui còn rất trẻ. Vì lúc by giờ, ngưi ta bảo dòng hbên bác gái ca chúng tôi nòi ging bnh lao di truyn. Theo chúng tôi nghĩ: bnh lao không có di truyn, mà do không gigìn v sinh môi tng sng. Vì thế, nhà ngưi bnh lao không biết gi gìn v sinh, đng đâu khạc nhđó thì nhng ngưi trong gia đình đu b truyn nhiễm vi trùng lao.

Theo chúng tôi nghĩ: bnh lao là do vi trùng lao, nó truyền nhiễm theo đưng hô hp. Vì vy, trong bi bẩn vn mang theo nhiều loi vi trùng, trong đó vi trùng lao. Vi trùng lao là do ngưi bnh lao khc nh bừa bãi, không nơi chn. Trong  đm  có  rất  nhiều  vi  trùng  lao,  do  đó



0 nhận xét:

Đăng nhận xét

Ví bạn hãy dùng ngôn ngữ lịch sự, tôn trọng lẫn nhau, mỗi người có cấp độ trình độ riêng nên không nên phán xét nếu không thông hiểu. Xin cảm ơn!