ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT TẬP 7 -3

Phật  ra đời  là  ban  bằng  bốn  giai  cấp  trong nước Ấn Độ. Giai  cấp cùng đinh nhất  còn được đức Phật chấp nhận dạy cho tu hành thành chánh quả. Đó là ông Ca Chiên Diên.

Trong  thời  đại  chúng  ta,  nếu  xét  kỹ  thì kinh sách  phát  triển  đã  làm  mất  uy tín Phật giáo rất nhiều. Từ những lời dạy mê tín phi đạo đức đến những dự đoán về tương lai đều không đúng sự thật. Từ việc trọng nam khinh nữ rõ ràng  cho nam  giới  có  bảy  báu,  nữ  không  có, trong  khi đức  Phật  dạy  thân  nguời  nam  cũng như nguời nữ đều bất tịnh, uế trược, hôi thối. Vậy mà có bảy báu là như thế nào? Vậy mà cho nguời tu thiền có xá lợi là như thế nào?

Thời đức Phật nam nữ tu hành chứng đạo không  thua  kém  nhau.  Thời  nay,  Tăng  sĩ  tu hành cũng chẳng chứng đắc được những gì, thế mà  bảo  rằng,  có  bảy  báu.  Bảy  báu  chỗ  nào? Toàn là Tăng sĩ phá giới phạm giới, hiện giờ đi tìm một  vị  Tăng  sĩ  giới  luật  nghiêm  chỉnh  rất

khó.

Còn   nữ   hiện   giờ   tu   hành   cũng   chẳng chứng đắc cũng như nam. Nam chạy theo danh lợi  thì nữ  cũng  chạy  theo  danh  lợi,  nam  cất chùa  to  tháp  lớn,  thì nữ  cũng  cất  chùa  to  tháp lớn, nam được tấn phong Hòa Thượng, nữ cũng được  tấn  phong  Sư  Trưởng  (tương  đương  với chức Hòa Thượng).

Nam  nữ  đều  y như  nhau,  tại  sao lại  bảo nam  có  bảy  báu?  Mà  nữ  không  có?  Đó  là  một điều nói sai. Luật nhân quả là phải có luân hồi, có  luân  hồi  thì phải  có  sanh  tử,  sanh  tử  thì phải  có  giống đực  giống cái, có  giống cái  giống đực thì mới có sanh tử luân hồi, tức là có nhân

quả.

Vì thế, đạo Phật ra đời dạy người làm chủ nhân quả, làm chủ nhân quả, tức là bình  đẳng, công lý và công bằng. Có công lý, công bằng thì sao lại nam trọng nữ khinh?

Nghe  tên  kinh sách  phát  triển  cũng  đã biết  rằng  không  bình  đẳng  (có  đại  thì phải  có tiểu). Còn chỗ nào là bình  đẳng được nữa. Phải không quý vị?

Chúng   ta   không   trách   kinh  sách   phát triển,  mà  chỉ  biết  kinh sách  phát  triển  là  một sản phẩm của thời đại phong kiến của giai cấp nam trọng nữ  khinh, chứ  không phải  của Phật giáo. Vì Phật giáo là một tôn giáo bình đẳng ra đời,  đem lại  nền  đạo  đức  nhân  bản-  nhân  quả cho  loài  người,  đem  lại  sự  bình   đẳng  nhân quyền  của  mọi  con người  trên  hành  tinh này, thì nam nữ phải được xem bình đẳng như nhau.

 Cho  nên,  tất  cả  sự  phân  chia  giai  cấp  trọng nam khinh nữ của nó đều ban bằng.



NÉN TÅM HƯƠNG

Câu hỏi của Liễu Tâm

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Hôm  quy  y  lễ thọ  giới,  trong đạo  tràng  có  một  vị  bảo  rằng thắp  hương  lên  để  cho trang nghiêm,  song có một  vị  lại  bảo  trong  băng  Thầy  giảng  không thắp  hương  vỏ  cây,  như  vậy  con ở  giữa  không biết theo ai bây giờ, cuối cùng con phải bị lôi cuốn  để  làm  theo  đa  số  tâm  còn  phàm  phu (thắp hương) và như vậy con tùy thuận như thế có phạm vào đâu không? Xin  Thầy chỉ giáo cho con, để  sau này  có  pháp  nào  tương  tự  chúng con còn biết tùy thuận.

Đáp:  Cây  hương  bằng  vỏ  cây  đã  ăn  sâu vào lòng người trở thành phong tục văn hóa truyền thống của dân tộc. Biết đó là sai, là mê tín, là  không  thật,  nhưng  muốn  bỏ  nó  không phải  là  một  việc  dễ  làm.  Cũng  như  chúng  ta biết tham, sân, si là khổ, là ba thứ độc của con

 người,  muốn  dẹp  bỏ  nó  không  phải  là  việc  dễ, nó  còn  hơn  gấp  trăm  ngàn  lần  cây  hương  vỏ cây. Thế mà cây hương vỏ  cây chúng ta bỏ còn chưa được thì tâm tham, sân, si bỏ nó đâu phải dễ sao?

Thế đã biết cái sai, cái bị kẻ khác lợi dụng lòng mê tín mà lường gạt chúng ta, vậy mà chúng ta không mạnh dạn quyết tâm dứt bỏ, huống là  cái tâm tham, sân, si  muôn đời trong thân chúng ta thì làm sao xả ly được.

Cây  hương vỏ  cây  xả  ly không  được,  nó  ở bên  ngoài  chứù  đâu  có  ở  trong  tâm.  Bởi  vậy  tu theo  đạo  Phật  ta  mới  thấy  rõ  được  tâm  con người yếu đuối, biết cái sai mà không dám bỏ, không dám sửa.

Cho  nên  Phật  dạy:  ‚Những  gì cần  dứt bỏ  thì nên  dứt  bỏ‛.  Đâu  phải thắp  cây hương vỏ cây mà Phật chứng giám lòng của chúng ta, mà chính chúng ta đã về đây tụ họp với lòng thành  chỉ  ngồi  lắng  nghe  lời  Thầy  giảng  về Tam quy, ngũ giới cũng đủ là thắp nén hương lòng. Dù  nơi  đây, không phải là một  ngôi chùa kiến trúc  kiên cố, đồ  sộ  vĩ  đại, tường cao Phật lớn; dù nơi đây chỉ là một chòi tranh vách lá nhưng  tâm  thành  các  con tụ  họp  về  đây  nghe lời giảng nói Tam quy, ngũ giới là các con đã tự

 mỗi    người đã       thắp   nén     hương   lòng            trang nghiêm trước Phật đài vô hình.

Đối  trước  tượng  Phật,  chúng  ta  giữ  im lặng thân tâm hướng về tượng Phật đó là ta đã thắp   nén   hương   lòng   cúng   dâng   lên   mười phương chư Phật.

Chúng  ta  giữ  gìn  giới  luật  không  hề  vi phạm một lỗi nhỏ, không bẻ vụn giới, lấy giới phòng hộ sáu căn, sống đời thiểu dục tri túc, là ta đã thắp nén hương lòng cúng dâng lên chư Phật.

Hàng  ngày  ta  sống  trong  đạo  đức  nhân quả, không làm khổ mình, khổ người, và khổ chúng sanh thì đó là ta đã  thắp lên nén hương lòng cúng dâng chư Phật.

Sống ngăn ác, diệt ác bằng pháp môn Tứ Chánh   Cần,   thường   sanh   khởi   thiện   pháp trong tâm, tăng trưởng thiện pháp, tâm hồn thanh  thản,  an  lạc  là  ta  đã  thắp  nén  hương lòng cúng dâng lên chư Phật.

Sống trầm lặng, độc cư luôn luôn tu tập chánh niệm tỉnh giác, thường khắc phục tâm ly dục ly ác pháp, đó là ta đã thắp nén hương lòng cúng dâng lên mười phương chư Phật.

Sau này  trong  các  buổi  lễ,  họp  các  con mạnh  dạn  dứt  khoát  làm  đúng  theo  lời  Phật dạy, đừng làm  theo  thói  quen đã  bị  ảnh hưởng của  ngoại  đạo.  Phải  sửa  lại  tu  tập  cho đúng theo đạo Phật thì chẳng có lỗi, còn tu tập theo ngoại đạo là có lỗi với Phật giáo.

‚Tùy thuận là tùy thuận thiện pháp, không  thể  tùy  thuận  ác  pháp,  không  thể tùy thuận những điều sai trái, không thể tùy thuận những điều mê tín, lạc hậu, không thể tùy thuận theo pháp của ngoại đạo mà dìm  mất Chánh Phật Pháp‛.

Người tu sĩ đệ tử của Phật sống rất tùy thuận,  nhưng  lại  rất  cương quyết,  mạnh  mẽ, đập  phá  những  cái  sai.  Ai  có  tu  đúng,  tu  được thì nhờ, còn không tu được thì làm người cư sĩ, chứ mặc chiếc áo tu sĩ mà tu theo ngoại đạo, khiến mọi người nghi ngờ và khinh chê Phật giáo  thì không  được.  Đừng  để  một  số  người đông đảo, làm hình  tướng tu tập mà tu tập sai, không đúng lời Phật dạy. Những người tu tập phá giới phạm giới như vậy, thì chúng ta không chấp nhận, yêu cầu Giáo Hội Phật Giáo và Ban Tôn Giáo dùng mọi biện pháp bắt buộc những người này hoàn tục.

Đạo Phật còn có người tu thì phải có người tu xứng đáng, phải tu đúng giáo pháp của Phật, còn  lấy  số  đông  mà  tu  sai,  làm  sai,  thì đừng nên có  đạo Phật. Có  mà  chẳng ra gì thì chẳng nên  có  ‚đời   chẳng   giống   đời,   đạo   chẳng giống  đạo‛,  đạo  Phật  như vậy  thì nên  dẹp  đi cho xong, đừng để lợi dụng đạo Phật lừa đảo người.

Đạo Phật không cần đông người, chỉ cần một người giữ gìn giới luật nghiêm chỉnh, sống trong thiện pháp không làm khổ mình, khổ người, không lường gạt, không gây mê tín, không nói ba hoa, thì đạo Phật như vậy mới có lợi ích thiết thực cho con người.

Sau này  cái  gì các  con đã  học  được,  đúng chánh pháp của Phật thì phải thực hiện cho đúng. Chuyện cây hương vỏ cây bên ngoài thân tâm mà các con còn xả không được, thì làm sao xả tâm tham, sân, si được mà tu theo đạo Phật. Không  xả  tâm  tham,  sân,  si  mà  tu  theo  đạo Phật thì rất uổng công.

Ngày  xưa, đức  Phật  đã  đập  phá  bốn  giai cấp  ở  Ấn Độ  và  đem lại  quyền bình  đẳng nam nữ  trong  thời  nước  Ấn  Độ  xa xưa còn  lạc  hậu còn mê tín dị đoan rất nhiều, mà Ngài còn làm được huống là chúng ta bây giờ. Bây giờ dân trí

 có sự hiểu biết càng cao, khoa học tiến triển đã phục  vụ  loài  người  đầy   đủ  vật  chất  và  tiện nghi cho đời sống.

Sự  việc  xẩy  ra vừa  rồi  các  con còn  yếu kém,  đôi  mắt  nhân  quả  chưa sâu,  chưa vượt khỏi phong tục tập quán lạc hậu, còn mang đầy tính chất mê tín.

Những gì học được của Phật, ta hãy quyết tâm áp dụng làm cho bằng được, chính là ta đã tự cứu mình  thoát khổ. Nên đức Phật dạy:

“Đứng lại thì chìm xuống

Đi  tới thì  trôi dạt

Chỉ có vượt qua”.

Chúng  ta  nên  vượt qua  những  điều  sai trái  làm  hao tốn  tiền  của  một  cách  nhảm  nhí như cây hương vỏ cây.



ĐẾM MỘT NGÀN HƠI THỞ

Câu hỏi của Liễu Tâm

Hỏi: Kính thưa Thầy! Có một bạn đồng tu bảo  con hôm  nay chị  đếm  đến 1000 hơi thở

 mà  không  có  vọng  tưởng?  Con bảo  chị  không nên  đếm  nhiều  thế?  Nếu  sức  tỉnh  thức  cao thì nên  tu  5',  10',  15',  thì  em nghĩ  nó  không  mệt tâm. Con trả lời với chị bạn như vậy có được không thưa Thầy?

Đáp: Được, con khuyên như vậy rất tốt. Đếm nhiều hơi thở đến 1000 hơi thở mà không vọng  tưởng,  đó  là  tu  pháp  sổ  tức  quán,  pháp môn này thuộc loại ức chế tâm.

Tu không  xả  tâm, thì không  có  giải  thoát được.  Dù  tu  tập  đến  4, 5 ngàn  hơi  thở  không vọng  tưởng  nhưng  không  ích  lợi  gì  cho  cuộc sống thực tại. Ngồi tu thì không vọng tưởng nhưng  xả  ra thì tâm  phóng  dật  tứ  tung,  chạy Đông, chạy Tây.

Con khuyên  đúng,  nếu  sức  tỉnh  thức  cao thì tu 5, 10, 15 phút và hướng tâm xả ly dục và ác  pháp  (tham,  sân,  si)  thì đó  sẽ  có  giải  thoát ngay liền.

Một ngàn hơi thở không thất niệm mà không hướng tâm xả ly đoạn diệt tham, sân, si, mạn, nghi thì rất phí uổng sự tu tập.

Con nên khuyên bạn con tu theo thiền của đạo Phật thì phải xả ly tâm tham, sân, si đừng ảnh hưởng thiền ức chế tâm của kinh sách phát

triển và kinh sách thiền Đông Độ, tu hành suốt đời  sẽ  chẳng  đi  đến  đâu.  Đó  là  pháp  môn  tu hình  tướng để lừa đảo người, chứ chẳng có ai tu tới đâu cả.

Tu tập pháp môn nào thì hãy nhìn  kết quả của những người đã  tu trước, nếu kết quả chẳng ra gì thì nên bỏ đi, đừng tu tập chẳng lợi ích gì.



VỌNG TƯỞNG XEN VÀO

Câu hỏi của Liễu Tâm

Hỏi:   Kính  thưa   Thầy!   Con  tu   Định Niệm  Hơi  Thở,  cố  gắng  tu  tập  trong 5'  không có  vọng  tưởng  xen  vào  (thỉnh  thoảng  có  lúc vọng  tưởng  cũng  còn  xen vào)  sau 5'  con đứng dậy đi kinh  hành 5', rồi lại ngồi thở 5' và cứ tu như  thế  cho đến  khi  con xả  nghỉ.  Quá  trình thời  gian  tu tập  là  30'.  Trong thời  khóa con tu tập  nếu  có  lác  đác  vọng  tưởng  xen vào  thì  con có nên giữ thời khóa này không? Con xin  Thầy chỉ giáo?

Đáp: Tu Định Niệm Hơi Thở (hành động nội   thân)   và   Định  Chánh   Niệm   Tỉnh  Giác

 (hành động ngoại thân) mỗi loại định 5' tu thay phiên đến 30' xả nghỉ, nếu tu kỹ thì không còn thất niệm.

Khi tu như vậy quá sức, nếu cố  gắng ráng tu thêm một lần để không bị vọng tưởng thì đó là ức chế tâm, thành tu sai, rơi vào thiền ngoại

đạo.

Con  nên  lui  lại  tu  chừng  4  hoặc  3  phút thay phiên hai loại  định, lui  lại chừng nào  con thấy không thất niệm thì lấy tiêu chuẩn đó mà tu tập cho tỉnh thức.

Khi lui lại như vậy thì thời gian tu con cũng  bớt  lại  thay  vì  30'  con tu  chừng  20'  xả nghỉ hoặc 15' mà thôi.

Thà  tu  ít, có  chất lượng cao hướng tâm ly dục ly ác pháp nhiều là tốt nhất.

Mục  đích  chính  là  tu  tập  làm  sao có  sức tỉnh thức để xả tâm chứ không tìm sự yên lặng không vọng tưởng.

Chỗ hết vọng tưởng chỉ là một trạng thái tỉnh thức mà thôi chẳng phải thiền định gì cả. Do sự xả tâm mà ta tìm thấy kết quả giải thoát nơi tâm ta, một tâm hồn thanh thản, an lạc, không  biết  hờn  giận,  cố  chấp  ai  cả,  tâm  rộng mở như đất  trời. Chỗ  đó mới là  thiền định của

 đạo Phật, chứ không phải chỗ hết vọng tưởng. Chỗ hết vọng là không vô biên xứ tưởng. Con nên lưu ý đừng để lọt vào tưởng định đó, vì xưa kia đức  Phật  đã   ném  bỏ  như  một  chiếc  giày rách mà không hề tiếc rẻ.

Chỗ hết vọng tưởng chỉ là một trạng thái tỉnh  thức  mới  đầu  mà  thôi  chẳng  phải  thiền định con cần nên tránh, đừng để tu tập rơi vào đó.



CHỌN PHÁP DỄ TU

Câu hỏi của Liễu Tâm

Hỏi: Kính thưa Thầy! Con tu Chánh Niệm  Tỉnh  Giác  5'  trong bữa  ăn  không  thất niệm  khó  hơn tu 5' đi kinh  hành Chánh  Niệm Tỉnh  Giác.  Như  vậy  con có  nên  chọn  cách  nào tu dễ hơn hợp với đặc tướng của con?

Đáp: Không nên chọn pháp dễ để tu, mà nên  tập  tu  tỉnh  giác  trong  tất  cả  các  hành động,  khó  thì tu  ít, dễ  thì tu  nhiều  hơn,  điều quan trọng dù  dễ  hay khó  đều  tùy theo  sức  lực của  mình   (đặc  tướng)  mà  tu  tập,  chứ  không

được  chọn pháp  dễ  để  tu trước. Vì đức  Phật  đã dạy cho chúng  ta  con đường  tu  tập  rất  cụ  thể, bắt đầu tu tập từ Giới, khi tu tập giới xong thì mới  tu  tập  Định, khi nhập  xong các  Định, thì mới tu tập Tuệ.

Muốn tu tập giới luật thì có những pháp hành như: Tứ  Chánh Cần,  Tứ  Niệm  Xứ, Tứ  Vô Lượng  Tâm.  Muốn  tu  định  thì có  Tứ  Thánh Định. Muốn  tu  tập  Tuệ  thì có  Tứ  Như  Ý  Túc, Tam  Minh.  Như  vậy  chúng  ta  phải  theo  lộ trình này  tu  tập,  chứ  không  chọn  pháp  dễ  mà tu  trước.  Vì  không  có  pháp  nào  dễ  mà  cũng không  có  pháp  nào  khó.  Người  muốn  tu  tập theo  Phật  giáo  thì phải  tu  tập  từ  lớp  thấp  rồi mới  lên  lớp  cao. Bởi  đạo  Phật  gồm  có  tám  lớp học  (Bát  chánh  đạo)  được  chia  ra làm  ba cấp, như vậy không thể nào chọn pháp dễ tu trước pháp  khó  tu  sau. Còn  tu  tập  tỉnh  thức  con cho rằng: Tu trong bữa cơm khó hơn đi kinh hành, điều  này  không  đúng  con ạ!  tu  tập  tỉnh  thức trong lúc đi kinh hành cũng giống như ăn cơm, nhưng vì ăn có nhiều động tác:

1-  Xớt cơm, xớt thực phẩm vào bát.

2-  Mút cơm và thực phẩm.

3-  Đưa cơm và thực phẩm vào miệng.

 4-  Há miệng để nhận cơm và thực phẩm.

5-  Nhai cơm và thực phẩm.

6-  Nuốt cơm và thực phẩm.

Như vậy ăn có sáu hành động nên con cho là  khó  hơn  đi  kinh hành.  Có  phải  vậy  không

con?

Theo Thầy  thì không  khó,  nhưng  con bảo khó  thì chính  cái  khó  là  rèn  luyện  nghị  lực, chịu khó giúp ta tiến tu tập mà không lùi bước. Nhưng  phải  lưu  ý  tu  thời gian vừa với  sức tỉnh thức  của mình  mà  thôi, chứ  không được  tu  quá

sức.

Giống  như  dây  đàn,  căng  thẳng  quá  thì đứt  dây, chùng quá thì không thành tiếng, vừa là phát âm đúng. Tu hành cũng như vậy. Con nên  nhớ  kỹ  lời  dạy  này  tu  tập  cho đúng  cách thì kết quả sẽ tốt đẹp.



XÂ TÂM

 Câu hỏi của Liễu Tâm

 Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Con tu  Định Vô

Lậu  30'  (con tu  như  Thầy  đã  hướng  dẫn)  thấy kết  quả  có  nhiều  tiến  bộ,  con tập  xả  tâm  diệt ngã  trong các  hành  động  để  đối  trị.  Tuy  vậy con còn  phải  tiếp  tục xả  và  diệt  nhiều  nữa  để tu thân và  tâm  con trở  nên thanh  tịnh như  lời Thầy đã dạy chúng con.

Đáp:  Định Vô  Lậu  là  chánh  định  trong đạo  Phật,  con chọn  nó  làm  pháp  môn  tu  hành cho con tức  là  con có  duyên  với  nó.  Người  nào có  duyên  với  pháp  môn  này  tu  tập  xả  tâm nhanh  chóng,  và  kết  quả  giải  thoát  thực  tế  và cụ  thể  nhất,  vì  xả  được  là  có  giải  thoát  ngay liền. Định vô lậu được tu học trong hai lớp học đầu  tiên  trong  Bát  chánh  đạo,  đó  là  Chánh kiến và Chánh tư duy.

Con đã  tìm thấy  sự  lợi  ích của  pháp  môn này,  tức  là  con đã   có  duyên  với  nó.  Vậy  con phải nỗ lực gắn bó tu tập xả tâm cho thật rốt ráo.

 Khi xả sạch tâm rồi con mới thấy pháp môn  này  tuyệt  vời.  Cứu  người  thoát  ra biển khổ; cứu người chấm dứt mầm tái sanh; cứu người vượt qua sanh, già, bệnh, chết, kiến tạo thế  giới  con người  thành  Thiên  Đàng,  Cực  lạc, biến con người phàm phu thành Thánh nhân, thoát kiếp loài thú vật làm kiếp người.

Xả  tâm  là  một  loại  thiền  định  độc  đáo nhất của đạo Phật mà khắp trên thế gian này không có một tôn giáo nào có pháp môn này.

‚Định  Vô  Lậu‛  là  một  pháp  môn dùng ý thức  tu  tập  xả  tâm  nên  rất  dễ  tu,  dễ  xả  tâm hơn các pháp khác. Có duyên với nó con nên tu tập nhiều hơn.



TÙY THUẬN

 Câu hỏi của Liễu Tâm

 Hỏi:  Kính  thưa Thầy!  Trong năm  giới

cấm của người cư sĩ có giới cấm sát sanh là đầu tiên. Con nghĩ giới này có thể 100% thực hiện được.  Còn  không  ăn  thịt  chúng  sanh  thì  con thấy  thực  hiện  chưa  trọn  vẹn  vì  các  cư sĩ  có

 nhiều  hoàn cảnh phải  tùy  thuận với mọi người trong gia  đình  như  chồng  hoặc  vợ  và  con cái, v.v..  nên  họ  còn  phải  ăn  vào  những  thứ  bất tịnh này.  Con xin  Thầy  từ  bi  chỉ  giáo  cho chị em chúng con có pháp đối trị?

Đáp: Đạo Phật còn gọi là đạo từ bi (đạo thương  tất  cả  chúng  sanh).  Vì  thế,  giới  thứ nhất của người cư sĩ không sát sanh, không sát sanh có hai phần:

1- Trực tiếp sát sanh

2- Gián tiếp sát sanh

Trực tiếp sát sanh là sự cầm dao, gậy, gộc hoặc tay, chân làm cho chúng sanh chết.

Gián tiếp sát sanh là xui bảo người khác đoản  mạng  chúng  sanh  hoặc  ăn  thịt   chúng sanh.

Giới sát sanh các con là cư sĩ giữ được giai đoạn  thứ  nhất  là  không  cầm  dao giết  chúng sinh (trực tiếp sát sanh).

Giai  đoạn thứ hai  (gián tiếp  sát sanh) các con còn tùy thuận mọi người trong gia đình nên sự giữ gìn rất khó khăn.

Không khó đâu các con ạ! Khi chúng ta có quyết  tâm  làm  Phật,  thương  yêu  chúng  sanh với   cõi   lòng   yêu   thương   chân   thật,   thương

 chúng sanh như con của chúng ta thì chắc chắn chúng  ta  đâu  nỡ  ăn thịt  chúng phải  không  hỡi các con?

Ở  đây, Thầy xin nhắc lại chỉ có quyết tâm cứu mình  ra khỏi  biển khổ của kiếp làm người, thì việc ngưng trực tiếp hay gián tiếp sát sanh là  cần  thiết  cho giai  đoạn  đầu  tu  tập  ngăn  ác diệt ác của đạo Phật, mà không làm được thì cũng  ví như đứa  bé  muốn  đọc  sách  vở,  báo  chí mà  không  học  nguyên  âm,  phụ  âm  và  ráp  vần thì chẳng bao giờ đọc sách báo được.

Giới  sát  sanh  là  giai  đoạn  vỡ  lòng  cho người mới tu tập.

Muốn tùy thuận về  giới sát  này như Thầy đã dạy ở trên, chỉ có lòng thương yêu chân thật của mình  đối với chúng sanh thì không khó.

Đến bữa ăn ta ngồi vào bàn ăn như mọi người nhưng ta rất khéo chọn thực phẩm để mà ăn, rau cải, nước tương là món ăn chính của ta, nhưng giả vờ mình  vẫn ăn như mọi người, khéo léo  đừng  để  mọi  người  chú  ý.  Nếu  thấy  mọi người  chú  ý  ta  vờ  gắp  thịt  cá  bỏ  vào  chén nhưng lại không ăn.

 Xưa,  Lục  tổ  Huệ  Năng  15  năm  sống  với bọn  người  thợ  săn,  đến  bữa  ăn  đều  ăn  chung với họ nhưng chỉ ăn rau và muối.

Mười lăm năm Ngài không phạm giới sát sanh  mà  bọn  người  thợ  săn  cũng  chẳng  biết. Nếu chúng ta có quyết tâm thực hiện lòng từ bi để  cứu  mình  ra khỏi  biển  khổ,  thì trong  hoàn cảnh  nào  ta  cũng  tùy  thuận  được  mà  không  bị lôi cuốn vào pháp ác.

Trong  kinh điển Phật dạy trước mọi cảnh, muốn  tâm   được   giải   thoát,   thì  phải   ‚thiện xảo‛.

Thiện xảo đối với các pháp ác để tâm được thanh thản, an lạc.

Thiện xảo với các pháp thiện để tăng trưởng lòng thanh thản, an lạc.

Thiện  xảo  ly  tâm  dục  và  các  ác  pháp; thiện xảo nhập định; thiện xảo tỉnh thức; thiện xảo an trú trong định; thiện xảo xuất định v.v..

Tất cả mọi pháp tu tập của Phật đều dạy phải thiện xảo, có thiện xảo mới có kết quả tốt, mới có giải thoát thân tâm của mình.

Vấn đề không ăn thịt chúng sanh là một vấn đề thiện xảo đối với tất cả mọi người trong

gia  đình  không  khéo  sẽ  làm  khổ  mình,   khổ người.

Trong  sự  tu  tập  không  có  pháp  môn  nào dễ, mà chỉ có người khéo léo thiện xảo thì vượt qua tai ách khổ đau bằng sự chuyển đổi nhân quả ác thành nhân quả thiện, nên Phật dạy:

‚Đứng lại thì chìm xuống

Bước tới thì trôi dạt

Chỉ duy có vượt qua‛

Vậy  vượt  qua  chỉ  là  thiện  xảo  trên  các pháp để chủ động ra ngoài mọi sự tác động của nhân  quả  đang làm  khổ  đau cho mình  và  cho tất cả chúng sanh.



HỘI HỌP

Câu hỏi của Liễu Tâm

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Con thưa  Thầy,

có  năm  pháp  cho người  mới  tu  cần  nên  tránh, con thấy  có  pháp  tránh  hội  họp?  Nay con hiểu câu  này  là  không  hội  họp  khi  không cần thiết, càng  tránh  bao nhiêu  thì  tốt  bấy  nhiêu?  Nếu

họp  nhóm  ít người,  một  tháng  họp  nhau  để giúp  nhau  tu  học,  còn  họp  đông  đúc  thì  phải hết sức tránh. Có bác cho là phải nên họp đông thì  mỗi người bổ sung ý kiến hay hơn. Con xin Thầy từ bi chỉ giáo cho chúng con.

Đáp: Đường lối tu hành theo đạo Phật lấy độc  cư làm  cuộc  sống,  nên  thường  ca ngợi  và thích  sống  trầm  lặng,  cô  đơn  một  mình.   Vì sống chung đông người tâm dễ sanh phóng dật. Muốn thành tựu giải thoát của đạo Phật thì người tu sĩ phải phòng hộ sáu căn, mà pháp phòng hộ  sáu  căn đệ  nhất  là pháp  độc  cư. Nếu không độc cư thì dù có tu bao lâu cũng chẳng đi đến  đâu  có  nghĩa  là  chẳng  bao  giờ  làm  chủ sanh, già, bệnh, chết và chấm dứt luân hồi.

Sống độc cư như vậy để làm gì?

Sống  như  vậy  để  tâm  không  phóng  dật, tâm không phóng dật là tâm không dính mắc sáu  trần,  tâm  không  dính   mắc  sáu  trần  là phòng hộ sáu căn.

‚Hội họp, nói nhiều, thuyết giảng lung tung,  ý  kiến  này,  ý  kiến  khác,  tức  là  tâm đang  dính mắc pháp  trần,  phần  đông đều bị  kiến  giải  như  vậy  thì làm  sao  tu  tập tâm thanh tịnh được‛.

 Tu theo đạo Phật, người nói nhiều là người tu  chưa tới  đâu,  chỉ  là  tưởng  giải  hay nhai  lại bã  mía của  người  xưa, chứ  chẳng  có  hay ho gì cả, giống như con chim học nói tiếng người.

Những người nói nhiều là những người tu chưa tới đâu. Muốn tu tới nơi tới chốn thì phải ngậm miệng lại nên đức Phật dạy: ‚Muốn ly dục,  ly  ác  pháp  thì phải  tịnh  chỉ  ngôn ngữ‛.

Tâm  chưa ly dục, ly ác  pháp  mà  nói  pháp lung  tung  thì làm  sao ly dục,  ly ác  pháp  được, cho nên  Phật  cấm  hội  họp.  Hội  họp  chẳng  có lợi  mà  còn  xảy  ra những  điều  hơn  thua,  tranh chấp, khiến tâm bất an, tu hành khó khăn.

Các nhóm hội họp là để tu tâm độc cư, chứ không phải để nói chuyện, góp ý  này hay ý kia.

Hội  họp  để  sách  tấn  nhau  độc  cư tu  tập, chứ không phải để thuyết giảng nói pháp lung tung; chứ  đâu  phải  để  khoe khoang  sự  tu hành của  mình  mà  để  nương nhau  nỗ  lực  độc  cư tu tập,  tục  ngữ  xưa  nói:  ‚Ăn  cơm có  canh, tu hành  có  bạn‛.  Nhưng  có  bạn là  phải  im  lặng như Thánh.

Có  bạn,  nghĩa  là  không  phải  để  phá  độc cư, làm ồn náo, làm  náo loạn; có  bạn không có

 nghĩa là tu theo Tịnh Độ Tông, Thiền Tông, sự sinh hoạt trong các chùa hiện nay theo kiểu gia đình Phật tử.

Sự  sinh  hoạt  của  gia  đình  Phật  tử  là  sự sinh  hoạt  bắt  chước  theo  ‚hướng   đạo‛   (sói già).  Đó  không  phải  là  sinh  hoạt  tu  tập  theo đạo Phật mà là sinh hoạt theo kiểu học tập của hướng  đạo  sinh,  lồng  trong  khung  giáo  lý  của đạo Phật.

Sự  sinh hoạt thọ  Bát  Quan Trai cũng như tu tập thiền định, phần đông tu tập chỉ là hình thức, đặt ra câu hỏi để góp ý này, ý kia, tạo những sự dính mắc kiến giải.

Sự  tu  tập  như  vậy,  chẳng  bao giờ  đi  đến đâu  cả, càng  tu  thì càng  sai,  càng  tạo  cho tâm mình   động  thêm,  càng  tu  thì  tạo  cho  mình thêm nhiều kiến giải, tâm sanh phóng dật.

Giải  thoát  của đạo Phật là  tâm  phải  quay vào  trong  không  phóng  dật,  tâm  hồn  độc  cư, thích sống trầm lặng ấy là tâm quay vào. Tâm quay vào,  tức  là  tâm  ly dục  ly ác  pháp,  tâm  ly dục ly ác pháp, tức là tâm thiền định.

Vì thế, người có thiền định là người sống trầm   lặng   không   ba  hoa  thuyết   giảng   lung

 tung, thường sống với  nội  tâm  không để ý  bên ngoài.

Vậy các con là những người mới tu tập, đừng  bắt  chước  theo  sự  tu  tập  của  kinh sách phát  triển  và  kinh sách  các  Tổ  sư thiền,  mà trong  các  chùa  đang  hướng  dẫn,  lối  tu  hành hình thức (thiền giáo đồng hành) vừa tu vừa giảng thuyết. Đó là lối tu tịnh chẳng tịnh mà động thì chẳng động. Lối tu này từ xưa đến giờ chưa có ai tu giải thoát được sanh, già, bệnh, chết và chấm dứt luân hồi.

Khi nhóm họp lại chỉ nên tuyên bố:

“Các  bạn  đạo,  hôm  nay  chúng  ta  tập  họp lại  đây  để  tựa nương vào  nhau  tu tập sống đời sống như Phật, y như giới luật, như chư Hiền Thánh Tăng:

1/ Sống  trầm  lặng,  độc  cư,  không  được nói   chuyện,   phải   im   lặng  như   Thánh,   phải nương theo pháp Thầy đã dạy mà tu tập.

2/ Giờ  giấc  phải  nghiêm  chỉnh,  giờ  ăn, giờ  nghỉ,  giờ  tu  tập,  giờ  thư  giãn  đều  phải  giữ gìn đúng đắn, không được làm sai.

3/ Sống ăn ngày một bữa, không ăn uống phi thời.

 4/ Tự chọn một nơi yên tịnh để vừa tọa thiền,  vừa  hành  thiền,  vừa  thư  giãn  và  nghỉ ngơi cho riêng mình.

5/ Suốt  ngày  đêm  tu  tập  đúng  cách  theo lời Thầy đã giảng dạy.

6/ Suốt  ngày  đêm  tu  tập  phải  thu  lượm kết quả trong các pháp hành.

7/ Trong khi  ăn  uống  phải  giữ  im  lặng

(không được nói chuyện).

8/ Trong lúc  hội  họp  phải  giữ  im  lặng như  Thánh, ai  có  phận  sự  thì  tuyên bố, nói, ai không thì thôi.

9/ Sống   ngày   đêm   phải   trụ   tâm   như

Thánh, không có si mê ham ngủ nghỉ.

10/ Phải  siêng  năng  đi kinh  hành,  không được  lười  biếng  ngồi  nhiều,  đi kinh   hành  để đối trị hôn trầm thuỳ miên”.

Trên  đây là  10 điều  tu  tập  Thọ  Bát  Quan Trai  theo  tinh thần  cuộc  sống  của  đạo  Phật trong thời đức Phật.

Xưa, 500 vị Tỳ Kheo đệ tử của ông Xá Lợi Phất và ông Mục Kiền Liên làm ồn náo, đức Phật đuổi ra khỏi tu viện.

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

Nên  sự  ồn  ào,  sinh  hoạt,  thuyết  giảng hoặc  góp  ý  kiến  này,  ý  kiến  kia làm  náo  động là không đúng cách tu tập của đạo Phật. Vì chúng ta hiện giờ chưa ai tu xong nên có nhiều ý kiến, tức là có nhiều kiến giải, có nhiều kiến giải, tức là đã đi lạc đường tu.

Trong những buổi họp mặt các nhóm thì các  nhóm  cần  phải  giữ  im  lặng  như  Thánh  là tốt  nhất,  để  tâm  luôn  lúc  nào  cũng  quay vào trong, không phóng theo các pháp bên ngoài.

Tu tập ‚im lặng‛  như Thánh thì rất khó, nhưng  sống  ‚ồn  náo‛  như thế  gian thì rất  dễ. Bởi  khó  mà  tu  được  mới  là  Thánh,  còn  nếu  dễ như  pháp  thế  gian  thì ai  lại  làm  không  được. Cho nên, Thánh phàm chỉ ở nơi mình, giữ gìn đúng  pháp  là  Thánh,  không  giữ  gìn  là  phàm

phu.

Nhóm  họp  như  thế  nào  đúng  theo  đạo Phật?  Nhóm  họp  im  lặng  như  Thánh  là  đúng theo đạo Phật.

Nhóm họp như thế nào là sai, không đúng theo đạo Phật?

Nhóm họp ồn náo thuyết giảng lung tung, ý  kiến  này,  ý  kiến  khác  là  nhóm  họp  theo ngoại đạo, là sai.

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

Điều  nhớ  kỹ, chúng ta chưa tu  tới đâu  mà có  ý  kiến  là  sai,  phải  lo  tu  cho mình.  Những bạn đạo tu sai ta viết thư hỏi Thầy như trường hợp Liễu Tâm vậy, nhưng Liễu Tâm có ý kiến trước rồi mới hỏi Thầy sau thì quá muộn.

Người  tổ  nhóm  chỉ  được  ghi  nhận  những sự  tu  sai, hoặc  đúng để  thưa hỏi  lại  Thầy, nhờ Thầy  giúp  ý  bạn  mình   mà  cũng  chính  mình được học thêm.

Đó là  sự sinh hoạt của nhóm,  khi các bạn trình sự  tu  tập,  mình   chỉ  được  ghi  chép  mà không có lời nào.

Nếu các con tổ chức Thọ Bát Quan Trai đúng như lời Thầy dạy thì sự tu tập tiến bộ rất lớn, có kết quả rất nhiều, tâm hồn thanh thản, an lạc và vô sự. Thọ Bát Quan Trai không được tụng niệm  hoặc lạy hồng danh sám hối, những việc làm này thuộc về Tịnh Độ Tông.



DẪN TÂM VÀO ĐẠO

Câu hỏi của Liễu Tâm

Hỏi:  Thưa  Thầy,  hiện  nay việc  Thầy  bố thí  cho chúng  con, các  cư sĩ  mới,  được  nghe băng giáo án tu tập 60 cuốn Thầy soạn, đa số đều  mong  muốn  được  nghe  để  tổng  quát  nội dung  của  giáo  án  Thầy  giảng  như  thế  nào. Nhưng  ngược  lại  thì  có  một  số  đạo  hữu  nói  là lúc này chưa nên nghe hết bộ, mà chỉ nên nghe mấy   băng  nói  về  Tam   quy  Ngũ   giới,  Thập thiện, nghe nhiều không biết đường nào tu.

Thưa  Thầy, trước  hai  quan điểm  trên nên làm như thế nào để thống nhất làm một, con mong Thầy từ bi chỉ giáo cho chúng con.

Đáp:  Trên  hai  quan điểm  này  đều  có  cái hay  và  cái  dở  của  nó,  hay  dở  là  do người  sử dụng quan điểm đó:

1/ Quan điểm thứ nhất, nghe hết 60 cuốn băng  để  nghiên  cứu  kỹ  đường  lối  tu  tập  của mình  có đúng giáo lý của đức Phật hay không? Về  đường  lối  tu  tập,  tu  pháp  nào  trước,  pháp nào  sau rồi  đặt  trọn  niềm  tin vào  pháp  mà  tu tập không hề thay đổi đó là cái ưu của nó. Còn

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

nghe  hết  60 cuốn  băng  rồi  lấy  cái  đó  làm  sự hiểu  biết  của  mình  để  đi  ra thuyết  giảng  lung tung, lúc nào cũng nói thiền nói định, nói giới nói  luật,  mà  chẳng  có  một  phút  nào  tu  tập  cả, đó là cái sai, cái khuyết điểm.

2/ Quan điểm  thứ hai, nghe Tam quy Ngũ giới, Thập thiện là trang bị cho mình  một sự tu tập chưa đủ, nên cuối cùng là tu mù. Tu mà không  rõ  đường  đi,  không  biết  pháp  hành như người mù rờ voi. Tu như vậy có hại, chứ không có lợi, nhiều khi sanh ra bệnh tật khổ đau, làm khổ mình,  khổ người.

Còn tu mù như ông Bàn Đặc thì phải được ở  bên  người  thiện  hữu  tri thức,  thì mới  có  lợi ích rất  lớn,  không  bị  kiến  giải,  không  nhai  lại bã mía của người khác. Muốn tu tập được như vậy  thì phải  sống  một  bên  với  thiện  hữu  tri thức,  Người  dạy cách  thực  hành  không  có  dạy lý  thuyết nên hành giả tu mau tiến bộ  kết  quả rõ ràng và cụ thể. Đó là cách thức dẫn tâm vào đạo. Ý này quan điểm thứ hai là ưu điểm. Ưu điểm  này  là  người  phải  có  đủ  niềm  tin với người thiện hữu tri thức, nếu thiếu niềm tin thì không thể thực hiện được.

Ngày xưa, ông Châu Lợi Bàn Đặc chỉ tin vào đức Phật nên đức Phật dạy như thế nào thì

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

ông  tu  tập  như thế  nấy.  Tu tập  không  làm  sai lời  dạy của  đức  Phật,  và  đức  Phật  cũng  không dạy  ông  nhiều  pháp,  mà  chỉ  có  dạy  ông  một pháp  duy nhất, đó là  ‚quét  tâm‛  tức là  tu  tập Tứ  Niệm  Xứ  có  nghĩa  trên  thân,  thọ,  tâm  và các  pháp  thường  quán  xét  đẩy  lui  các  chướng ngại pháp. Nhờ pháp quét tâm này, cuối cùng ông  chứng  quả  A La  Hán.  Đó  là  quan điểm  tu mù, học tới đâu tu tới đó, nhưng phải hiểu pháp này phải gần bên thiện hữu tri thức. Không có thiện hữu tri thức ở gần bên thì không được tu như vậy.

Phần  đông  thời  nay  trước  khi tu,  đều  là học  giả  nghiên cứu  tất  cả kinh sách  phát triển và kinh sách thiền (sách thiền của các nhà học giả  xưa và  nay đều  giẫm  lại  lối  mòn của nhau) xưa kiến giải như vậy, nay cũng theo lối đó mà viết ra chẳng có kinh nghiệm gì cả, các Tổ nói sao thì nói  lại  cũng  như  vậy.  Được  xem đó  là loại bánh in thuộc về bánh vẽ.

Tu mù có thiện hữu tri thức dễ kết quả và nhanh  chóng hơn, không bị kiến giải của mình của người khác lừa đảo. Ngược lại, không có thiện hữu  tri thức, mà  tu  mù  là  một  điều  nguy hiểm.  Nếu  không  có  thiện  hữu  tri thức  hướng

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

dẫn  là  một  khuyết  điểm  lớn  về  đường  tu  tập theo Phật giáo.

Hai  quan điểm này nên bổ sung cho nhau. Nếu ở xa thiện hữu tri thức thì nên nghiên cứu nghe, đọc các pháp môn tu hành cho kỹ rồi mới thực tập tu hành. Còn có thiện hữu tri thức thì không  cần  nghe gì cả.  Ông  ta  dạy sao thì nên tu như vậy.

Nghe  học  hiểu  biết  để  tu  tập  cho  giải thoát  ra khỏi  kiếp  đời  đầy ô  trược  và  khổ đau, chứ  không  phải  nghe  hoặc  hiểu  biết  để  làm thầy thiên hạ dạy đạo, mà trong khi đức hạnh, giới luật, những oai nghi tế hạnh và thiền định của mình  chẳng ra gì.

Đừng  bắt  chước  hạnh  nguyện  Bồ  Tát  vừa tu  vừa  dạy  người  tu  đó  là  kiểu  dẫn  nhau  đi xuống địa ngục cả Bồ Tát lẫn chúng sanh.

Dù  học  hỏi  nghiên  cứu  hiểu  biết  rộng  rãi bao  nhiêu  cũng  không  bằng   ‚dẫn   tâm   vào đạo‛.

Dù ngu tối chẳng học thức, không nghiên cứu để hiểu biết rộng rãi, nhưng chỉ siêng năng chuyên cần ‚dẫn tâm vào đạo‛ thì tâm vẫn làm  chủ  sanh,  già,  bệnh,  chết,  hoàn  toàn  giải

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

thoát, trở thành một bậc A La Hán chẳng thua kém ai.

Con  hãy  đến  gặp  Liễu  Hoa  nói:  ít hôm Thầy trả lời xong sẽ gửi ra cho Liễu Hoa. Công việc Thầy rất nhiều không thể trả lời gấp cho các con được, Thầy không phụ lòng các con hỏi đâu,  khi các  con đã   tin tưởng  nơi  Thầy  thưa hỏi.



LÀM CHÙA, TƠ TƯỢNG, ĐÚC CHUƠNG

Câu hỏi của Liễu Hương

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Người  đời  truyền thuyết  cho  nhau   làm  thiện  có  ba  việc,  làm chùa,  tô  tượng,  đúc  chuông,  ba  việc  này  làm được  thì  công  đức  thật  là  vô  biên  vô  lượng. Thưa Thầy có đúng không?

Đáp: Đây không phải là truyền thuyết của người đời mà là kinh sách nhân quả của kinh sách phát triển do Thượng tọa Thiền Tâm đã dịch ra Việt  ngữ.  Ca ngợi  ba việc  làm  có  công đức và phước báo lớn, đó là làm chùa, tô tượng, đúc chuông. Làm  chùa, tô  tượng, đúc chuông là

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

một  lối  lừa  đảo  lường  gạt  Phật  tử  nhẹ  dạ  dễ tin.

Lịch sử  đã   ghi  lại  những  nhà  vua  làm chùa,  tô  tượng,  đúc  chuông  mà  chết  một  cách rất xót xa như nói về làm chùa, tô tượng, đúc chuông của vua Bình  Sa Vương ở Ấn Độ và vua Lương Võ Đế ở Trung Hoa.

Ngay  từ  thời  đức  Phật  còn  tại  thế.  Tịnh Xá  Trúc  Lâm  không  phải  là  của  một  nhà  vua xây  cất  cúng  dường  cho đức  Phật  sao? Thế  mà ông  chết  đói  trong  ngục,  đó  là  vua  Bình   Sa Vương.

Vua  Lương  Võ  Đế  cất  72  kiểu  chùa  tô tượng, đúc chuông đầy đủ, thế mà ông bị giặc Hầu  Nhân  Bảo  giết.  Còn  ở  Việt  Nam  thì các vua Nhà  Lý  đã  xây  dựng  bao nhiêu  chùa,  tạc bao nhiêu tượng, đúc bao nhiêu chuông, thế mà dòng tôn thất nhà Lý bị chôn sống. Thời nhà Trần là  thời  vàng son nhất  của Phật  giáo Việt Nam, dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử cũng xuất phát  từ đó. Thế  mà, nhà  vua cuối  cùng phải  tự tử  một  cách  đau thương  và  thê  thảm.  Như  vậy kinh sách phát triển đã từng kêu gọi mọi người làm chùa, tô tượng, đúc chuông thì sẽ được công đức vô lượng vô biên. Đó là lối lừa đảo làm tiền Phật  tử.  Lịch  sử  từ  Ấn  Độ,  Trung  Hoa,  Việt

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

Nam đã chứng minh sự lừa đảo của những kinh sách phát triển quá rõ ràng.

Nên trong kinh Nguyên Thủy Phật dạy: cúng  dường  bố  thí cho đúng  chánh  pháp  tức  là cúng  dường  đúng  đối  tượng  thì mới  có  lợi  ích, còn  bố  thí cúng  dường  sai  thì cũng  giống  như đem hạt giống tốt trồng trên đất xấu (đất cằn cỗi) thì hạt giống hư mà chẳng lợi ích gì, nhiều khi còn phi  đạo đức tạo duyên cho kẻ khác làm

ác.

Đức  Phật  còn  dạy  cúng  dường  tứ  sự  cho bậc chân tu giới đức nghiêm chỉnh, thiền định sâu  mầu  được  nhiều  công  đức  và  phước  báo nhưng không bằng giữ gìn năm giới.

Rõ ràng Phật đã dạy như vậy là không lừa đảo  gạt  người,  chỉ  có  phước  báo  lớn  là  ta  phải tự  làm  thiện,  sống  thiện,  ăn  ở  thiện  thì phước báo  vô  lượng  vô  biên,  tức  là  tạo  nhân  quả  tốt thì hưởng phước báo, chứ không phải xây chùa, tô tượng, đúc chuông là phước báo lớn, đó là ta bị những kẻ kinh doanh Phật giáo lừa gạt.

Ta   cúng   dường   bậc   chân   tu   giới   đức nghiêm  chỉnh  là  để  duy trì Phật  giáo  mãi  mãi trên  thế  gian  này.  Vì  Phật  giáo  có  duy trì thì có  những  hình   ảnh  bậc  chân  tu  làm  gương hạnh  thiện  pháp  để  ta  noi  theo  sống  và  làm

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

việc  thiện,  tạo  nên  một  xã  hội  không  có  con người làm khổ cho nhau (giải thoát).

Đế Thiên, Đế Thích là một ngôi chùa được liệt  vào  một  kỳ  quan  trong  bảy  kỳ  quan  thế giới. Hiện giờ, người ta thấy kiến trúc đẹp đẽ của  nó,  chứ  người  ta  đâu  có  nghĩ  rằng  bao nhiêu tiền của và mồ hôi xương máu của toàn dân nước Cămpuchia đã đổ vào bằng một sự cưỡng  bức,  ép  buộc  của  nhà  vua độc  tài  sùng

đạo.

Lẽ  ra việc làm chùa, tô tượng, đúc chuông như nhà vua và dân chúng nước Cămpuchia thì công  đức  sẽ  vô  lượng  vô  biên.  Có  đâu  dân  tộc này lại diệt chủng gần hết và nghèo nàn, lạc hậu, hung ác như thế này.

Thời  gian  đã  qua cũng  đủ  xác  chứng  được những  lời  nói  của  Thầy  về  các  pháp  môn  lừa đảo của các tông phái do kinh sách phát triển dựng ra. Cho nên, việc  cúng dường cất  chùa tô tượng đúc chuông có  phước  báo lớn là một việc lừa đảo, chỉ  cần chịu  khó  suy nghĩ  một  chút  là sẽ thấy rõ ràng. Tuy Thầy đã dẫn chứng những trang sử như vậy nhưng chắc gì quý vị đã tin, Hãy chờ  đợi, nếu  bây giờ  quý  vị  còn kiến chấp chưa đủ  điều  kiện  để  tin lời  Thầy  đã  nói  thì ngày mai sẽ rõ.

Ø         À         Ù         Ä         Ä

YỂU TỬ ĐƯỢC TÁI  SANH KHƠNG?

Câu hỏi của Liễu Hương

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Người  ta bảo  em bé  mới  sanh  hoặc  còn  tuổi  trẻ  mà  chết  thì có được  đi đầu  thai  không  thưa  Thầy?  Chết  như vậy thường không đi đầu thai,  sống vơ vẩn làm cô hồn các đảng, có đúng vậy không?

Có em bé mới sanh không may bị chết, người ta bảo em bé đó chưa bị bệnh đậu mùa chết  được  đầu  thai  làm  người  ngay  có  phải không thưa thầy?

Đáp: Như các con đã học và biết đạo Phật chủ trương không có linh hồn, mọi pháp đều do duyên hợp  mà  thành  nên  không  có  vật  thường còn, bất biến.

Đạo Phật cũng không chủ trương có một Đấng Tạo Hóa sinh ra vạn vật, tất cả đều do duyên  hợp  tùy  theo  môi  trường  sống  mà  vạn vật tùy đó sanh ra.

Đạo Phật chủ trương theo nghiệp lực do duyên nhân quả tạo ra vạn hữu, tùy theo môi trường sống, cây cỏ vạn vật sinh nở.

Đạo Phật cũng không chủ trương đi tìm kiếm  cái  nguyên  nhân  ban  đầu  mà  chỉ  nhắm

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

vào  sự  đau  khổ  hiện  tại  của  con  người  giải quyết cho hết khổ mà thôi.

Đạo  Phật  chủ  trương  chết  đây  sanh  kia tiếp  tục  luân  hồi  mãi  mãi,  vì  thế  ai  tạo  nhân yểu  tử  (sát  hại  chúng  sanh nhiều)  thì phải  trả nợ yểu tử (chết còn tuổi trẻ) như kinh Tiểu Nghiệp  phân  biệt  trang  475  thuộc  Trung   Bộ kinh  tập   3  dạy:  ‚Ở   đây   này  thanh  niên Subha  có người đàn bà hay người đàn ông, sát  sanh  tàn  nhẫn,  tay  lấm  máu, tâm chuyên sát hại, đả thương,  tâm không từ bi đối với các loại chúng sanh.  Do nghiệp ấy, thành đạt như  vậy, thành tựu như  vậy, sau khi   thân hoại  mạng chung,  hoặc  bị  sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ địa ngục hoặc đi tái sanh loài người, chỗ nào người ấy sanh ra, người ấy phải đoản mạng, này thanh niên Subha,  tức  là  sát  sanh  tàn  nhẫn,  tay lấm  máu, tâm  chuyên  sát  hại  đả  thương, tâm không từ bi đối với các loại hữu tình‛.

Theo  luật   nhân   quả   ai   giết   hại,  đoản mạng chúng sanh, thì phải chịu yểu tử. Yểu tử có nhiều giai đoạn:

1/ Vừa ở  bào thai đã bị trôi thai hoặc 1, 2,

3, 4, 5, 6 tháng bị chết trong bụng mẹ.

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

2/ Vừa sanh ra chết.

3/ Được một tuổi chết.

4/ Hai,  ba, bốn,  năm  tuổi  chết.  Từ  1 tuổi đến 6 tuổi hoặc từ 10 tuổi đến 11, có khi đến 18 tuổi chết.

Chết vì bệnh đau, chết vì tai nạn giao thông,  cọp  ăn,  chiến  tranh, té  sông,  giếng,  hồ, ao, chết vì tự tử, uống thuốc độc, thắt họng v.v..

Nói  chung toàn  bộ  chết  tuổi  còn  trẻ,  đều gọi  là  chết  yểu.  Nhưng  chết  già  hay  chết  yểu đều đi tái sanh luân hồi liền. Nếu đã  tạo nhân yểu mạng thì tiếp tục chết mãi cho đến khi trả xong  nghiệp  yểu  tử  mới  kéo  dài  tuổi  thọ  ra được, chứ không có nghĩa chết chưa bị bệnh đậu mùa  là  được  đi  tái  sanh, còn có  bệnh  đậu  mùa tức  là  từ  1,  2  tuổi  trở  lên  chết  không  đi  tái sanh, làm  cô  hồn các  đảng  hay những  hồn  ma chết oan uổng vất  vưởng cây cao bóng mát. Đó là những quan niệm sai lầm không đúng luật nhân quả, luật nhân quả chết đây sanh kia không kẽ hở, nối tiếp nhau như ngọn đuốc này vừa  tắt  thì ngọn  đuốc  kia bắt  đầu  cháy  ngay liền.  Vì  thế,  Phật  giáo  gọi  là  ‚Vô  Thường‛. Chết tức là sống, cho nên người đang sống, tức là người đang chết từng phút từng giây thế mà có ai biết. Đến khi thân này hoại diệt (chết) thì

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

người  ta  cho rằng  mất,  chứ  có  mất  đi  đâu,  chỉ có thay lốt nghiệp mới. Và vì thế, nên không có linh hồn oan vất vưởng.



NHÂN QUÂ XINH  ĐẸP

Câu hỏi của Liễu Hương

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Kiếp  này  dâng hoa  lên  cúng  dường  Tam  Bảo,  nếu  kiếp  sau được làm người thì sẽ có thân xinh đẹp phải không thưa Thầy?

Đáp: Theo kinh nhân quả phát triển đã dạy:  dâng  hoa lên  cúng  dường  Tam  Bảo,  kiếp sau sinh làm người sẽ được thân xinh đẹp. Điều này không thực  tế, không đúng theo  tinh thần từ bi của đạo Phật.

Cây hoa là một loài thảo mộc, đang có một sự  sống,  thế  chúng  ta  trực  tiếp  cắt  hoa  hoặc gián tiếp mua hoa làm cho bông hoa mất sự sống,  rồi  đem lên  dâng  cúng  dường  Tam  Bảo thì còn  ý  nghĩa  gì khi cành  hoa đẹp  lại  bị  cắt lìa  thân  mẹ  của  nó.  Rồi  chúng  ta  nghĩ  tưởng

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

rằng,  dâng  cúng  hoa như  vậy  thân  sau sẽ  đẹp xinh.

Luật  nhân  quả  không  cho phép  làm  điều ác đức này, vì ít hôm cành hoa sẽ rơi rụng, tàn úa, cành hoa sẽ hôi thối, rõ ràng là một sự chết của  cành  hoa, còn  đâu  là  đẹp  nữa.  Ai  đã  làm cho cành  hoa tàn  úa  và  đem đến  sự  chết  cho nó? Có phải là người dâng cúng hoa không? Hành động nhân quả như vậy là hành động ác mà  hành  động  làm  ác  như  vậy  thì làm  sao có thân sinh ra đẹp đẽ được?

Nếu người nào thường cắt hoa dâng cúng Phật  thì thân sau phải  xấu  xí vì có  hành động sát  hại  hoa làm  cho hoa mau tàn  héo  úa  (xấu

xí).

Như  trong  kinh  Nguyên  Thủy  Phật  dạy: “Ở  đây  này  thanh  niên  Subha   có  người đàn bà hay người đàn ông  phẫn nộ, nhiều phật ý, bị nói đến một chút thời bất bình, phẫn nộ, sân hận, chống đối và tỏ lộ phẫn nộ, sân hận, bất mãn. Do nghiệp ấy thành đạt  như  vậy,  thành  tựu  như  vậy  sau  khi thân  hoại  mạng  chung,  nếu  không  sanh vào cõi  dữ,  ác thú,  đọa xứ,  địa ngục, được sanh  làm  người  thì thân  sắc  xấu  xí,  con

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

đường ấy đưa  đến xấu sắc, này thanh niên

Subha  tức là phẫn nộ, sân hận, bất mãn‛.

Đoạn  kinh này  được  rút  ra từ  kinh Trung

Bộ tập 3 bài kinh Tiểu Nghiệp phân biệt trang

477.

Bông   hoa  cắt   chưng,  làm   đẹp   cho  con người,  chứ  không  phải  làm  đẹp  cho chư Phật. Khi nhìn  cành  hoa bị  cắt  nếu  là  chư Phật  thì rất  là  đau lòng. Cỏ  mà  đức  Phật còn không nỡ giẫm đạp huống là cắt hoa.

Loài  người  không  ý  thức  được  nhân  quả nên lấy sự chết của loài hoa làm đẹp cho mình.

Là đệ tử của Phật, dù là cư sĩ hay tu sĩ, chúng  ta  hãy  thực  hiện  lòng  từ  bi  như  đức Phật, biết thương xót sự sống của muôn loài.

Loài người lấy sự chết của chúng sanh làm sự  sống  cho mình,  làm  đẹp  đẽ  cho mình,  thì bảo sao đời không khổ, trừ khi con người muốn thoát  khổ  thì hãy  chấm  dứt  những  hành  động cực  ác  này.   Nếu   không  chấm   dứt,  mãi  mãi muôn đời thọ lấy tai ương, khổ nạn. Đó cũng chính  là  cái  vô  minh  của  con người  từ  muôn kiếp; đó cũng chính là thiếu lòng yêu thương sự sống của muôn loài vạn vật.

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

Hành động cắt hoa dâng lên cúng dường Tam Bảo là hành động ác đức, chỉ có kinh sách phát triển ngoại đạo là dạy những điều phi đạo đức đó, khiến cho sự cắt hoa chưng cúng trở thành  một  phong tục  quá  tàn  nhẫn  và  ác  đức. Cho nên, hiện giờ mọi người đến chùa thường dâng hoa cúng Phật thật là đau lòng.

Chúng ta là những người tu theo Phật giáo thì phải  lấy  lòng  thương  yêu  đối  với  sự  sống của muôn loài trên hành tinh này. Vì có thương yêu   sự   sống   của   muôn   loài   thì  mới   chính thương yêu mình.



HỐI LỘ PHẬT

Câu hỏi của Liễu Hương

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Kiếp  này  mang tiền vào cúng Tam Bảo, cúng một đồng mong được mười đồng có phải không thưa Thầy? Đây có phải là hành động cúng dường Phật không? Đây có phải là tư tưởng bán buôn, hối lộ không thưa Thầy?

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

Đáp: Những hướng dẫn trên đây cúng dường  Tam  Bảo  đều  do kinh  sách  phát  triển dạy, mà quý Thầy trong các chùa đều theo đó hướng dẫn quý Phật tử (tín  đồ) cúng dường, chứ riêng quý Thầy không phải không biết giới luật của  Phật  đã  ngăn  cấm  người  cư sĩ  không  được cúng dường tiền bạc  cho Phật  và  chúng Thánh Tăng,  chỉ  được  quyền  cúng  dường  thực  phẩm mà thôi.

Thời đức Phật còn tại thế, Người sống đời phạm hạnh của một tu sĩ buông xả, nên Ngài đi khất  thực  (xin  thực  phẩm  để  sống)  chứ  không có xin tiền, bây giờ Ngài đã tịch rồi thì Phật tử lại đến chùa cúng dường Ngài tiền bạc, thì như vậy  có  đúng  không?   Lúc  còn  sống  Ngài   đã không  nhận tiền bạc  còn bây giờ  Ngài  đã  chết lại  nhận  tiền  bạc  sao?  Nếu  những  cư sĩ  đem tiền cúng dường chư Phật, thì đó là hành động phỉ báng Phật, một hành động cúng dường như vậy không đúng chánh pháp, cúng dường sai pháp thì đức Phật có chứng minh lòng cúng dường như vậy của quý vị không?

Quý vị cúng sai, không đúng phạm hạnh của  người  tu  sĩ  thì Ngài  làm  sao nhận  lòng cúng dường của quý vị được? Cúng dường như vậy làm cho Phật giáo suy đồi. Tội ấy về ai?

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

Cúng dường như vậy quý vị xem ông Phật như ông thần ăn hối lộ.

Cúng một đồng nhờ Tam Bảo gia hộ cho quý vị làm ăn được mười đồng. Người Phật tử cúng dường như vậy là xem Phật giáo chẳng ra gì. Nếu không quá đáng thì bảo rằng quý vị không phải đệ tử của Phật, vì đệ tử của Phật phải  hiểu  Phật.  Chẳng  qua quý  vị  là  đệ  tử  của ngoại  đạo,  của  kinh  sách  phát  triển  Bà  La Môn, nên mới cúng dường Phật và chúng Tăng như vậy.

Đến với Phật giáo để làm gì? Để học cách hối lộ cho thần thánh. Ông Phật thời bây giờ giống  như  Thần  trong  miếu,  ông  quan ăn  hối lộ.  Làm  quan ăn  hối  lộ  dân  chúng  xem chẳng ra gì.  Phật  ăn  hối  lộ  còn  nghĩa  lý  gì  là  ông Phật nữa.

Cách thức cúng dường tiền bạc nhờ Tam Bảo  gia  hộ  cho tai  qua nạn  khỏi,  nhìn  cảnh tượng  này  chúng  tôi  thật  đau  lòng  cho Phật giáo ngày nay. Thế mà chùa nào hiện giờ cũng có thùng phước sương để nhận tiền cúng dường, chùa  bây  giờ  giống  như miễu  bà  Chúa  Xứ,  đền bà Chúa Kho. Nhìn  hiện tượng này chúng tôi chẳng  biết  nói  làm  sao bây  giờ.  Phật  giáo  hay

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

là  ngoại  đạo?  Mê  tín dị  đoan  hay  chánh  tín chân chánh?

Tóm   lại,   đây   là   cách   thức   cúng   dường không  đúng  chánh  pháp  của  Phật  mà  đúng theo giáo pháp của ngoại đạo.

Nếu là người tín đồ chân chánh của đạo Phật khi cúng dường Tam Bảo thì nên cúng dường thực phẩm, để giúp cho các vị tu hành sống ngày một bữa ăn, để giữ gìn đúng phạm hạnh, không cất giấu tiền bạc.

Bởi vậy, cái sai của đạo Phật cũng chính quý Thầy, vì tham tiền dạy cho người tín đồ cúng dường sai pháp. Cúng dường sai và cũng chính  các  ông  Thầy  ham  tiền,  ham  bạc  nên làm thinh, để nhận tiền một cách phi giới luật. Các  quý  Thầy chỉ là  kẻ  phàm  phu tục  tử mang lớp  áo  tu  sĩ, chất  chứa tiền bạc, trở  thành phú ông hơn là một người tu sĩ chân chánh tu hành.

Biết  cúng  dường  tiền bạc  Tam Bảo  là  sai, thì từ đây về sau quý Phật tử đừng làm sai nữa. Cúng dường sai  pháp  đã  không được  phước  mà còn thêm  tội  với Tam Bảo  mà  còn tiếp tay cho ngoại  đạo  diệt  Phật  giáo  nhanh  chóng.  Tội  ấy về phía Phật tử phải gánh chịu.



CÚNG DƯỜNG TRAI TĂNG

Câu hỏi của Liễu Hương

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Cúng  dường  trai Tăng ý  nghĩa như  thế  nào?  Có  được  phước  báo lớn không thưa Thầy?

Đáp: Cúng dường trai Tăng, tức là cúng dường thực  phẩm  và  những  vật  dụng  cần thiết cho đời  sống  của  những  tu  sĩ  cắt  ái  ly gia.  Có nghĩa  là  giúp  đỡ  cho người  tu  sĩ  sống  đời  sống phạm hạnh để tu tập đến nơi đến chốn. Cúng dường  trai   Tăng   như  vậy  rất   tốt,   có  nhiều phước báo. Vì đã giúp cho những bậc đạo đức chân  tu  thể  hiện  gương hạnh  giải  thoát,  thể hiện đức hạnh làm người, khiến cho mọi người có chỗ học và sống đức hạnh giải thoát.

Còn bây giờ trai Tăng cúng dường thì không đúng lời Phật dạy:

1/ Trai   Tăng   cúng   dường   cầu   siêu   cho người chết để được vãng sanh Cực Lạc.

2/ Trai  Tăng  cúng  dường  để  được  phước báo, làm ăn khá giả, giàu có.

3/ Trai   Tăng   cúng   dường   bỏ   tiền   vào phong bì để biến tu sĩ phạm giới.

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

4/ Trai  Tăng  cúng  dường  để  nghe  thuyết pháp lừa đảo.

Trong khi đức Phật dạy: ‚muốn ước nguyện  cầu  một  điều  gì thì cần  phải  giữ gìn giới luật nghiêm chỉnh thì ước nguyện ấy sẽ thành tựu‛.

Ước nguyện cầu mong Phật dạy là phải tự lực hành thiện pháp (theo luật nhân quả), còn cúng  dường  cầu  nguyện  để  nhờ  công  đức  tu hành  của  chư Tăng  (nhờ  tha  lực)  thì đạo  Phật không chấp nhận.

Cho nên, đức Phật dạy cúng dường cho bậc chân tu thì có lợi ích lớn, là nhờ gương hạnh tu hành của Người, mà ta thực hiện được đời sống thiện,  nên ước  muốn ta  đạt  thành,  không  phải từ  tha  lực  của  bậc  chân  tu  mà  phải  do tự  lực làm thiện của chính chúng ta mà thành sở nguyện.

Đạo Phật rất khó, nếu chúng ta hiểu sai, biến  đạo  Phật  thành  ngoại  đạo  phi  đạo  đức, sống nhờ vào tha lực. Nếu ta hiểu đúng, luôn tự cứu mình,  cứu người thì đó là đạo Phật chân chánh. Vì thế, trai  Tăng cúng dường theo kinh sách phát triển thường cầu tha lực nên biến Phật giáo thành ngoại đạo, tà giáo.

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

Người Phật tử chân chánh luôn phải dùng sức tự lực, nêu cao đức hạnh tự lực làm sáng tỏ Phật pháp. Nếu chúng ta đi ngược lại, luôn cầu tha  lực  là  ta  thuộc  về  tín đồ  ngoại  đạo  Bà  La Môn.

Người  Phật  tử  nên  cảnh  giác  và  nhớ  lời dạy này, để duy trì mạng mạch của Phật pháp, và  cứu  mình,   cứu  người  thoát  khỏi  mọi  thủ đoạn  âm  mưu lừa  đảo  của  tà  giáo  mê  tín lạc hậu.



THÔNG MINH

Câu hỏi của Liễu Hương

Hỏi:  Kính thưa  Thầy!  Kinh   nhân  quả dạy  mang dầu,  nến  thắp  sáng  điện Phật (Tam Bảo)  kiếp  sau sanh  ra làm  người  được  thông minh,  lời dạy ấy có đúng không? Xin  Thầy dạy

bảo.

Đáp: Người thông minh không phải do cúng dường đèn dầu, nến thắp sáng điện Phật mà  người  ấy phải chịu  khó  học  tập  những điều mình   chưa  biết.  Hiện  giờ  chúng  ta  thấy  có

Trưởng lão THÍCH THÔNG LẠC

người  học  tối  (lâu  nhớ, lâu  thuộc  bài), có người nhớ  lâu,  học  mau thuộc  ta  cho họ  thông minh, sự  thật  tiền kiếp  họ  đã  gieo  nhân học  tập  nên thời nay ta nói họ thông minh, chứ họ đã học sẵn rồi.

Muốn thông minh ở kiếp sau thì kiếp này phải chăm học tập, theo luật nhân quả học tập là gieo nhân thông minh, chứ không phải cúng dường  đèn  đuốc  mà  thông  minh;  đó  là  lối  lừa đảo không thực tế của kinh sách phát triển, chúng  ta  không  nên  tin như  vậy,  tin như  vậy chỉ  có  người  vô  minh mới  tin, chúng  ta  tin cái gì thì cái đó phải cụ thể và thực tế rõ ràng.

Đời  nay  cố  gắng  chăm  học  tập  đời  sau thông minh, đó là lẽ đương nhiên không ai nói ta lừa đảo được.

Bây  giờ  ta  u  tối  phải  cố  gắng  học  ‚có công mài sắt có ngày nên kim‛. Còn những người thông minh kiếp trước họ đã học rồi, bây giờ nhớ trở lại, chứ không có thông minh gì cả. Đức  Phật  dạy:  ‚cây  ngả  về  hướng  nào  thì bóng ngả về hướng ấy‛. Đúng vậy, khi ta làm một điều  gì thì hậu quả  của điều đó  sẽ  đến với ta  tốt  hay  xấu  là  do việc  của  ta  làm  ác  hay thiện.

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT – TẬP VII

Còn đốt đèn đuốc làm sáng bàn thờ Phật mà được thông minh thì không đúng.

Chúng  tôi  xin  nêu  lên một  điều  để  quý  vị được  rõ.  Hàng  ngày  quý  vị  đều  đốt  cây  hương vỏ  cây  tượng  trưng  cho  năm  cây  hương  giải thoát:  ‚giới  hương, định  hương, tuệ  hương, tri  kiến   hương   và   giải   thoát   tri  kiến hương‛ nhưng quý vị có thấy tâm mình giải thoát chưa? Có hết tham, sân, si chưa?

Tượng trưng là một lẽ và giải thoát là một lẽ, cho nên thắp đèn, đuốc, nến cho sáng thì có ai đốt đèn mà thông minh chưa?

Nếu  đốt  đèn mà  siêng  năng chăm  học  thì thông  minh  là  lẽ  đúng,  nếu  đốt  đèn  để  sáng bàn thờ Phật, không học mà thông minh, đó là lối  lừa  đảo  của  kinh  sách  phát  triển  để  các chùa khỏi tốn tiền mua dầu thắp bàn thờ Phật vì  có  mấy  đứa  học  sinh  tối  dạ  mua  dầu  đèn thắp  sáng.  Nhưng  chúng  cũng  phải  học  chúi đầu chúi mũi mới có thuộc bài, chứ đâu có thắp đèn mà  khỏi  học  bài  bao giờ  hay chư Phật  học bài dùm cho. Đó là một lối lừa đảo gian xảo của kinh sách phát triển.

Kinh sách  phát  triển  nói  về  nhân  quả  có rất  nhiều  điều  vô  lý  thế  mà  người  Phật  tử  vẫn tin, tin trong mù quáng vô minh. Tin  mà không